معنای کامل ذکر یا کریم الصفح | ذکر یا کریم الصفح چه خواصی دارد؟
خواص ذکر یا کریم الصفح و معنای آن :
در دعای جوشن کبیر عبارت «یا کٓریمٓ الصَّفْح» آمده است و معنای آن خیلی جالب است. آیا تا به حال فردی شما را به خاطر خطایی که کردید بخشیده است و به گونه ای به شما نگاه می کنه و رفتار می کند که خطای شما یادتان می افتد، مثل اینکه این خطا برای شما سابقه ای بدی شده است.
اما بعضی از افراد شما را می بخشد به صورتی که اصلا انگار نه انگار شما مرتکب خطایی شده اید و اصلا به روی شما نمی آورند، به این نوع بخشش «صَفح» می گویند و خدای ما اینگونه می بخشد. که از صمیم قلب می گوییم «یا کٓریمٓ الصَّفْح»
خدای ما کریم الصَفح است:
حضرت علی (ع) فرمودند:
در عجبم از کسی که از رحمت خدا ناامید می شود و حال آنکه محو کننده گناهان را در اختیار دارد …
از حضرت پرسیده شد محو کننده گناهان چیست؟
ایشان فرمودند: توبه و استغفار …
و همچنین فرمودند:
خود را با استغفار معطر و خوشبو سازید تا بوهای بد گناهان شما را رسوا نکند.
کریم الصفح به چه معناست؟ در چه مواقعی این نام و صفت خداوند وکیل، خوانده می شود؟
خواص ذکر یا کریم الصفح
آیه ی ۸۵ سوره حجر را «آیه صفح» می گویند:
(وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ ۗ وَ إِنَّ السَّاعَهَ لَآتِیَهٌ ۖ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ)؛
«ما آسمان و زمین و آنچه میان آن دو است، جز به حق نیافریدیم، و ساعت موعود ( قیامت ) قطعا فرا خواهد رسید، از آنها (دشمنان) به خوبی صرفن ظر کن (و آنها را به نادانی هایشان ملامت ننما) ».
معناى (صفح) و فرق آن با (عفو) و مفاد جمله: (فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ …)
در مفردات راغب ذیل کلمه صفح گفته است (صفح هر چیزى ) پهنا و کناره آن است مانند صفحه صورت، صفحه شمشیر و صفحه سنگ، و نیز صفح به معناى ترک مؤ اخذه است، مانند عفو، و لیکن از عفو بلیغ تر و رساتر است.
و لذا در قرآن کریم هر دو، پهلوى هم آمده و فرموده:
فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّی یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ(۲)
چون گاهى مى شود که انسان عفو مى کند ولى صفح نمى کند، و این کلمه چند بار در قرآن آمده است، مانند: فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ(۳) و فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ (۴) و أَفَنَضْرِبُ عَنْکُمُ الذِّکْرَ صَفْحًا أَن کُنتُمْ قَوْمًا مُّسْرِفِینَ (۵).
و آن معناى اضافى که گفتیم در صفح هست، عبارتست از:
روى خوش نشان دادن، پس معناى صفحت عنه این است که علاوه بر این که او را عفو کردم، روى خوش هم به او نشان دادم و یا این است که من صفحه روى او را دیدم در حالى که به روى خود نیاوردم، و یا این است که آن صفحه اى که گناه و جرم او را در آن ثبت کرده بودم ورق زده و به صفحه دیگر رد شدم و این معنا از ورق زدن کتاب اخذ شده، گویا کتاب خاطرات او را ورق زده است. و در جمله و َمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ ۗ وَ إِنَّ السَّاعَهَ لَآتِیَهٌ ۖ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ (۶) خداى تعالى به پیامبرش دستور مى دهد که از کفر هر کس که کفر ورزیده غمگین نشود و غم و اندوه خویش را تخفیف دهد، همچنانکه در آیه: وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُکَ إِلَّا بِاللَّهِ ۚ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَلَا تَکُ فِی ضَیْقٍ مِّمَّا یَمْکُرُونَ (۷) همین دستور را داده، و کلمه مصافحه به معناى مالیدن کف دست به دست دیگرى است.
پس نوعی دلجویی از خطاکاری است که قصد تکرار ندارد (توبه نصوح کرده).
با این تفاوت که توبه نصوح به یاد می آید، اما کریم الصفح، به یاد نمی آورد (شاید در روز محشر فقط به خود فرد نشان داده می شود و نزد غیر خود و خدایش، آبرویش نمی رود)
در باب مفهوم کریم، نوعی منت مشاهده شده و در خلاف کلمه و صفت جواد به کار برده شده که در معنا بخشش بدون چشم داشت یا همان احسان بعد از عدل، برگرفته از حق معنا شده.
کریم الصفح در باب خطاها، نوعی تهدید به تکرار هم هست که اگر دوباره خطاکار انجام داد به یاد بیاورد که و یادآور بخشش گذشته باشد (صفت کریم بودن و سئول کننده از عمل)
درباره روز ازل هم که کمتر فردی یادش می آید، شاید نوعی قبول نکردن وقایعی است که خود خداوند هم فرموده بود و کسی قبول نمی کرد تا مواجه شد و به این ذکر پناه برد تا راضی به حکمت گردد.
