چرا بعد از دعا کردن دست به صورت خود می کشیم؟

حکم دست کشیدن به صورت بعد از دعا

دعا» از جمله رفتارهای زیبایی است که اهل‌بیت (ع) آن را به ما آموختند و حتی می‌توان از آن با تعبیر سلاح مومن نام برد که در بسیاری اوقات با دعا کردن ـ با توجه و اخلاص ـ به سرعت بسیاری از ناجوری‌ها و معضلات پس زده می‌شود و گشایش‌هایی نیز ایجاد می‌شود. سوالی که ممکن است برای برخی در هنگام دعا ایجاد شود این است که چرا پس از دعا، دست به صورت کشیده می‌شود؟

امام صادق(ع) در این باره می‌فرماید:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «مَا أَبْرَزَ عَبْدٌ یَدَهُ إِلَى اللَّهِ الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ إِلَّا اسْتَحْیَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یَرُدَّهَا صِفْراً حَتَّى یَجْعَلَ فِیهَا مِنْ فَضْلِ رَحْمَتِهِ مَا یَشَاءُ فَإِذَا دَعَا أَحَدُکُمْ فَلَا یَرُدَّ یَدَهُ حَتَّى یَمْسَحَ عَلَى وَجْهِهِ وَ رَأْسِهِ».

هیچ بنده‌ای دست خود را به سوی خداوند عزیز جبار دراز نمی‌کند مگر اینکه خداوند عزوجل حیا می‌کند آن را خالی بازگرداند و از رحمت خود هرآنچه بخواهد در آن قرار می‌دهد؛ پس هرگاه دعا می‌کنید پس از دعا دست به سر و صورت خود بکشید.

(کافی، ج۲، ص۴۷۱)

آیت‌الله جوادی آملی نیز در بیانی در این باره می‌فرماید: وقتی انسان دست به دعا برداشت، طبق روایات و سنت معصومین (علیهم‏‌السلام) مستحب است آن را بر سر و صورت خود بکشد؛ برای اینکه لطف خدا به این دست پاسخ داده است.

دستی که به سوی خدا دراز شود، یقیناً خالی برنمی‏‌گردد و دستی که عطای الهی را دریافت کرد، گرامی است، لذا خوب است آن را به صورت یا به سر بکشد. گاهی امام سجاد (سلام‌الله علیه) چیزی که به سائل مرحمت می‏‌فرمود، دست مبارک را می‌بویید و می‏‌گفت: این دست به دست الهی رسیده؛ چون خدا فرمود: (هو یقبل التوبه عن عباده و یأخذ الصدقات)

فلسفه کشیدن دست ها به صورت بعد از دعا کردن چیست ؟

وقتی انسان دست به دعا بر می دارد، طبق سنت و روایات معصومین مستحب است که آن دست را به سر و صورت خود بکشد زیرا آن دست عطاء الهی را دریافت کرده است و متبرک شده است.

پیامبر گرامی فرمود: « زمانی که از دعا فارغ شدید دست ها را به صورت بکشید »

البته این استحباب مربوط به غیر فرائض است و در قنوت نماز واجب، کشیدن دست به صورت پس از دعا توصیه نشده است چنان که امام زمان در توقیعی فرمودند:

کشیدن دست ها به صورت و سر پس از دعا کردن، در نمازهای واجب جایز نیست .

هنگامی که انسان دست به دعا بر می دارد، طبق سنت و روایات معصومین مستحب است که آن دست را به سر و صورت خود بکشد زیرا آن دست عطاء الهی را دریافت کرده است و متبرک شده است، به طور یقین خالی بر نمی گردد و دستی که عطای الهی را دریافت کرد، گرامی است؛ بنابراین خوب است که آن را به صورت یا به سر بکشد.

پیامبر اکرم (ص) در خطبه شعبانیه فرمودند:

«و ارفعوا الیه ایدیکم بالدعاء فی اوقات صلواتکم، فانّها افضل الساعات، ینظر الله عزوجل فیها بالرحمه إلی عباده»؛ هنگام نماز دست ها را به دعا بلند کنید که بهترین لحظاتی که خدا با رحمت به بندگانش می نگرد این لحظات است.

پیامبر اکرم (ص) در روایتی دیگری فرمودند:
زمانی که از دعا فارغ شدید دست ها را به صورت بکشید.( مستدرک الوسائل ج۵ ص۱۸۸)

آیت الله جوادی آملی نیز در بیانی در این باره می فرماید:

وقتی انسان دست به دعا برداشت، طبق روایات و سنت معصومین (ع) مستحب است آن را بر سر و صورت خود بکشد؛ برای اینکه لطف خدا به این دست پاسخ داده است. دستی که به سوی خدا دراز شود، یقیناً خالی برنمی‏ گردد و دستی که عطای الهی را دریافت کرد، گرامی است، لذا خوب است آن را به صورت یا به سر بکشد.

گاهی امام سجاد (سلام الله علیه) چیزی که به سائل مرحمت می‏ فرمود، دست مبارک را می بویید و می‏ گفت:

این دست به دست الهی رسیده؛ چون خدا فرمود:(هو یقبل التوبه عن عباده و یأخذ الصدقات)

حکم کشیدن دست به صورت پس از نماز

سوال:آیا بعد از اتمام نماز، دست ها را به مهر کشیده و بعد به صورت کشیدن مستحب است؟ اگر مستحب است دلایل آن چیست؟ در این زمینه نظر و رأی فقها چیست؟

پاسخ:

مستحب است انسان بعد از نماز، مشغول تعقیب، یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود.(تحریر الوسیله، ج ۱، ص ۱۸۴)

نکته :