متن مناجات حضرت علی در مسجد کوفه + ترجمه و متن دعا

مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

در حالت کلی مناجات حضرت علی در مسجد کوفه دعایی نه چندان بلند و مورد قبول شیعیان به شمار می‌رود که به حضرت علی (ع) نسبت داده شده است.

از جمله کتاب‌های مذهبی و شناخته شده‌ی اهل شیعه که در آنها به مناجات حضرت علی در مسجد کوفه اشاره شده است می‌توان به آثاری نظیر بحارالانوار، زاد المعاد، مفاتیح الجنان، المزار الکبیر ابن مشهدی، المزار شهید اول، البلد الامین و کتاب شرحی بر مناجات حضرت امیر (ع) در مسجد کوفه اشاره کرد.

آشنایی با مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

اگرچه این مناجات به عنوان یک دعای موثق توسط شیعیان خوانده می‌شود و به حضرت علی (ع) نسبت داده شده است، اما در عمل دعایی نیست که بتوان نسبت آن با امام اول شیعیان را به شکل کاملا محکمی اثبات کرد. در واقع مناجات حضرت علی در مسجد کوفه به عنوان دعایی شناخته می‌شود که توسط برخی از عالمان شیعه به حضرت علی (ع) منسوب شده است.

به این معنی که در هیچ کدام از متون مذهبی سند معقول و قابل قبولی که بتوان توسط آن پیوند این مناجات با امیرالمومنین را به اثبات رساند ارائه نشده است. با این حال برخی از افراد مذهبی محتوا و سبک نگارش این مناجات را به دعاهایی که با سند به سایر امامان شیعه منسوب شده است مشابه می‌دانند.

از همین رو مناجات حضرت علی در مسجد کوفه مورد قبول آنان واقع شده و خواندن آن به شیعیان توصیه گردیده است.

شرح مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

مناجات حضرت علی در مسجد کوفه دعایی است که از دو بخش مجزا تشکیل شده است. نخستین بخش از مناجات حضرت علی در مسجد کوفه با عبارت «اللهم انی اسئلک الامان» آغاز می‌شود. پس از آن شاهد اشاره به برخی از ویژگی‌های روز قیامت در این مناجات هستیم و تعدادی از سختی‌های جانکاه روز جزا در آن برشمرده می‌شود. سپس از خداوند درخواست یاری و پشتیبانی می‌گردد و برای رهایی از سختی‌های اشاره شده در این مناجات به او پناه برده می‌شود.

با وجود آن که در مناجات حضرت علی در مسجد کوفه به صراحت نامی از روز قیامت به میان نیامده است، اما اشاره‌های موجود در این دعا با تعاریف مرسوم از روز قیامت در دین اسلام مطابقت دارد. از همین رو کسانی که این مناجات را مورد بررسی قرار داده‌اند، در وجود مفاهیمی نظیر وصف روز جزا در آن متفق‌القول هستند.

بخش دوم این مناجات با عبارت «مولای یا مولای» آغاز می‌شود. در واقع عبارت مذکور در بخش آغازین تمام فرازهای بخش دوم این مناجات وجود دارد. پس از آن نیز خدا با یکی از اسامی و صفات شناخته شده‌اش مورد خطاب قرار می‌گیرد و در کنار آن به ناتوانی انسان در برابر قدرت او اشاره می‌شود. در پایان هر فراز از این مناجات نیز از خداوند درخواست رحمت و شفقت می‌شود.

همان گونه که به آن اشاره شد در این مناجات شاهد نام بردن از خدا در قالب اسامی مختلفی هستیم. در مناجات منسوب به امیرالمومنین خدا با اسامی و صفاتی نظیر مولا، مالک، عزیر، خالق، عظیم، قوی، غنی، معطی، حی، باقی، دائم، رازق، جواد، معافی، کبیر، هادی، رحمان، سلطان، دلیل، غفور، غالب، رب و متکبر خطاب شده است.

در سوی مقابل برای انسان نیز شاهد به کار بردن اسامی و صفات متعددی هستیم. مواردی که از میان آنها می‌توان به عبد، مملوک، ذلیل، مخلوق، حقیر، ضعیف، فقیر، سائل، میت، فانی، زائل، مرزوق، بخیل، مبتلی، صغیر، ضال، مرحوم، ممتحن، متحیر، مذنب، مغلوب، مربوب و خاشع اشاره کرد.

محتوای مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

مناجات حضرت علی در مسجد کوفه در مجموع از ۳۲ فراز مختلف تشکیل شده است که در آنها به مفاهیمی نظیر سودمند نبودن مال و فرزند و پشیمانی خطاکاران از گناهانی که در طول زندگی خود انجام داده‌اند اشاره می‌شود. علاوه بر آن در این مناجات شاهد وجود مفاهیم دیگری نظیر شناخته ‌شدن گناه‌کاران از روی چهره‌هایشان هستیم. مفاهیمی که می‌توان تمام آنها را با روز قیامت مرتبط دانست.

علاوه بر آن در این مناجات این موضوع نیز مورد بحث قرار می‌گیرد که در روز جزا هیچ انسانی به جای دیگری مجازات نمی‌شود و هر کدام از انسان‌ها تنها بار گناهان خود را به دوش می‌کشند. روزی که در آن پوزش خواستن از گناهان انجام شده دیگر کارساز نخواهد بود و راهی برای فرار از مجازات وجود ندارد.

در متن مناجات حضرت علی در مسجد کوفه همچنین به این موضوع اشاره می‌شود که در روز جزا عده‌ای از گناه‌کاران آرزو می‌کنند که ای کاش می‌توانستند یکی از نزدیکان خود نظیر همسر یا فرزندان را به جای خود برای تحمل جزای گناهان معرفی کنند.

اما این امکان برای هیچ کس وجود ندارد و تمام انسان‌ها باید تاوان اعمل ناپسندی که در طول زندگی خود انجام داده‌اند را پس بدهند. با این توضیحات به سراغ متن اصلی مناجات حضرت علی در مسجد کوفه و معنی فارسی آن می‌رویم

متن مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

در ادامه‌ی مطلب پیش رو می‌توانید متن کامل مناجات حضرت علی در مسجد کوفه را به همراه معنی فارسی این مناجات از نظر بگذرانید.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ، وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‏ یَدَیْهِ یَقُولُ یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا. وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصِی وَ الْأَقْدامِ، وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ لا یَجْزِی والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَیْئاً، إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَهُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ، وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ لا تَمْلِکُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَیْئاً وَ الْأَمْرُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ.

وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ، وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ، لِکُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ، وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِی مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ أَخِیهِ، وَ فَصِیلَتِهِ الَّتِی تُؤْوِیهِ، وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً ثُمَّ یُنْجِیهِ، کَلَّا إِنَّها لَظى‏، نَزَّاعَهً لِلشَّوى‏. مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْعَبْدَ إِلَّا الْمَوْلَى، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْمَالِکُ وَ أَنَا الْمَمْلُوکُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَمْلُوکَ إِلَّا الْمَالِکُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْعَزِیزُ وَ أَنَا الذَّلِیلُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الذَّلِیلَ إِلَّا الْعَزِیزُ. مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَخْلُوقَ إِلَّا الْخَالِقُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْعَظِیمُ وَ أَنَا الْحَقِیرُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْحَقِیرَ إِلَّا الْعَظِیمُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْقَوِیُّ وَ أَنَا الضَّعِیفُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الضَّعِیفَ إِلَّا الْقَوِیُّ.

مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْفَقِیرَ إِلَّا الْغَنِیُّ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْمُعْطِی وَ أَنَا السَّائِلُ وَ هَلْ یَرْحَمُ السَّائِلَ إِلَّا الْمُعْطِی. مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَیِّتَ إِلَّا الْحَیُّ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْبَاقِی وَ أَنَا الْفَانِی وَ هَلْ یَرْحَمُ الْفَانِیَ إِلَّا الْبَاقِی، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الدَّائِمُ وَ أَنَا الزَّائِلُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الزَّائِلَ إِلَّا الدَّائِمُ. مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الرَّازِقُ وَ أَنَا الْمَرْزُوقُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَرْزُوقَ إِلَّا الرَّازِقُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْجَوَادُ وَ أَنَا الْبَخِیلُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْبَخِیلَ إِلَّا الْجَوَادُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْمُعَافِی وَ أَنَا الْمُبْتَلَى، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمُبْتَلَى إِلَّا الْمُعَافِی.

مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْکَبِیرُ وَ أَنَا الصَّغِیرُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الصَّغِیرَ إِلَّا الْکَبِیرُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْهَادِی وَ أَنَا الضَّالُّ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الضَّالَّ إِلَّا الْهَادِی، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الرَّحْمَنُ وَ أَنَا الْمَرْحُومُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَرْحُومَ إِلَّا الرَّحْمَنُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ السُّلْطَانُ وَ أَنَا الْمُمْتَحَنُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمُمْتَحَنَ إِلَّا السُّلْطَانُ.

مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الدَّلِیلُ وَ أَنَا الْمُتَحَیِّرُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمُتَحَیِّرَ إِلَّا الدَّلِیلُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمُذْنِبَ إِلَّا الْغَفُورُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْغَالِبُ وَ أَنَا الْمَغْلُوبُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَغْلُوبَ إِلَّا الْغَالِبُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الرَّبُّ وَ أَنَا الْمَرْبُوبُ وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَرْبُوبَ إِلَّا الرَّبُّ. مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْمُتَکَبِّرُ وَ أَنَا الْخَاشِعُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْخَاشِعَ إِلَّا الْمُتَکَبِّرُ، مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ ارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ، وَ ارْضَ عَنِّی بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ، یَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ، وَ الطَّوْلِ وَ الِامْتِنَانِ، بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین.

معنی فارسی مناجات حضرت علی در مسجد کوفه

خدایا از تو امان مى خواهم، روزى که سودى ندهد مال و فرزندان مگر کسى که دلى به تمام معنى سالم نزد خدا آرد، و از تو امان مى‌خواهم روزى که ستمکار مى‌گیرد هر دو دستش را، و مى‌گوید اى کاش همراه پیامبر راه خدا را انتخاب مى‌کردم.

و از تو امان مى‌خواهم روزى که شناخته شوند گناه‌کاران به نشانه هایشان، و به پیشانی ها و قدم‌ها بگیرندشان و از تو امان مى‌خواهم روزى که کفایت نمى‌کند پدرى از فرزندش، و نه فرزندى کفایت کننده است از پدرش به هیچ وجه، البته وعده خدا حق است.

و از تو امان مى‌خواهم روزى که عذرخواهى ستمکاران سود نمى‌دهد، و بر ایشان است لعنت، و عذاب و شکنجه سراى آخرت و از تو امان می‌خواهم روزى که کسى براى کسى اختیار چیزى را ندارد، و اختیار همه چیز در آن روز براى خداست، و از تو امان مى‌خواهم روزى که انسان فرار مى کند از برادر و پدر و مادر و همسر و فرزندانش.

و براى هرکدام از آنها در آن روز کارى است، که آن کار او را بس است، و از تو امان مى‌خواهم روزى که گناه‌کار دوست دارد، اگر بتواند از عذاب آن روز، پسرانش و همسرش و برادرش و خویشانش که او را در بر مى‌گیرند و هرکه در روى زمین است بها بدهد سپس این بها دادن او را نجات دهد هرگز!

همانا عذاب الهى آتشى شعله‌ور است، برکننده‌ی پوست اعضا براى سوزاندن است! مولایم اى مولاى من، تو مولایى و من بنده‌ام، آیا رحم مى‌کند به بنده جز مولا؟ مولایم اى مولاى من، تو مالکى و من مملوکم، آیا رحم مى‌کند به بنده جز مولا؟

مولایم اى مولاى من، تو عزیزى و من خوار، آیا رحم مى‌کند به خوار جز عزیز؟ مولایم اى مولاى من، تو خالقى، من مخلوق، آیا رحم مى‌کند به مخلوق جز خالق؟ مولایم اى مولاى من تو باعظمتى و من ناچیز، آیا رحم مى‌کند به ناچیز جز باعظمت؟ مولایم اى مولاى من، تو نیرومندى و من ناتوان آیا رحم مى‌کند به ناتوان جز نیرومند؟

مولایم! اى مولاى من تو بى نیازى و من نیازمند، آیا رحم مى‌کند به نیازمند جز بى‌نیاز؟ مولایم اى مولاى من، تو عطا بخشى و من سائل، آیا رحم مى‌کند به سائل جز عطابخش؟ مولایم اى مولاى من، تو زنده اى و من مرده آیا رحم مى‌کند به مرده جز زنده؟

مولایم مولاى من تو باقى هستى و من فانى، آیا رحم مى‌کند به فانى جز باقى؟ مولایم اى مولاى من تو پاینده اى و من از بین رونده، آیا رحم مى‌کند به از بین رونده جز پاینده؟ مولایم اى مولاى من، تو روزى دهنده اى و من روزى داده شده، آیا رحم مى کند به روزى داده شده جز روزى دهنده؟

مولایم! اى مولاى من، تو جودمندى و من بخیل، آیا رحم مى کند به بخیل جز جودمند؟ مولایم اى مولاى من، تو عافیت بخشى و من گرفتار، آیا رحم مى کند به گرفتار جز عافیت بخش؟

مولایم اى مولاى من تو بزرگى و من کوچکم، آیا رحم مى کند به کوچک جز بزرگ؟ مولایم اى مولاى من، تو راهنمایى و من گمراه، آیا رحم مى کند به گمراه جز راهنما؟

مولایم اى مولاى من تو رحم کننده اى و من رحم شده، آیا رحم مى کند به رحم شده جز رحم کننده؟ مولایم اى مولایم من، تو سلطانى و من آزمایش شده به بلاها، آیا رحم مى‌کند به آزمایش‌‌شده به بلاها جز سلطان؟

مولایم اى مولاى من تو دلیلى و رهنما و من سرگردان، آیا رحم مى‌کند به سرگردان جز دلیل و رهنما؟ مولایم اى مولاى من تو آمرزنده اى و من گناه‌کار، آیا رحم مى‌کند به گناه‌کار جز آمرزنده؟

مولایم اى مولاى من، تو غالبى و من مغلوب، آیا رحم مى‌کند به مغلوب جز غالب؟ مولایم اى مولاى من تو پرورنده اى و من پروریده، آیا رحم مى‌کند به پروریده جز پرورنده؟ مولایم اى مولاى من، تو بزرگ‌منشى و من فروتن، آیا رحم مى‌کند به فروتن جز بزرگ‌منش؟

مولایم اى مولاى من به من رحم کن به رحمتت و به جود و کرم، و فضلت از من راضى شو، اى داراى جود و احسان و عطا و بخشندگى، به مهربانى‌ات اى مهربان‌ترین مهربانان.