داستان مباهله چه بود و پیامبر برای اثبات فضیلت اهل‌بیت (ع) چه کرد؟
۲۴ ذی الحجه سال هشتم هجری مباهله ای بین پیامبر اکرم (ص) و مسیحیان رخ داد که بر اثبات حقانیت دین اسلام در برابر مخالفین و آماده‌سازی مردم برای پذیرش ولایت و امامت امیرالمؤمنین و ائمه معصومین (ع) اشاره داشت.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید صادق میرمحمدی سخنران و کارشناس مذهبی، در مورد اهمیت واقعه مباهله بیان کرد: طلیعه روز ۲۴ ذی‌حجه سال نهم هجری نقطه عطفی در تاریخ با شکوه اسلام است و زمانی که بر اساس آیه تطهیر پاک‌ترین انسان‌های روی زمین، برای اثبات حقانیت کامل‌ترین آیین الهی به میدان مباهله قدم نهادند تا علاوه بر اثبات حقانیت دین مبین اسلام زمینه‌ساز واقعۀ غدیر، روز اکمال دین و روز ولایت امیرالمؤمنین (ع) باشند.
خلاصه‌ای از داستان مباهله
وی تصریح کرد: بعد از آنکه مسیحیان نجران در مناظره با پیامبر (ص)، حقانیت اسلام را نپذیرفتند، آیه مباهله نازل شد و پیامبر (ص) به مباهله با ایشان مأمورگردید؛ خداوند در قرآن می‌فرماید: «قُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ؛ بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.» ازاین‌رو پیامبر (ص) در صبح روز ۲۴ ذی‌حجه با ایشان وارد مباهله شد. این واقعه دستاورد‌های ارزشمندی را برای مسلمانان به ارمغان آورد که در ذیل به سه نمونه از اساسی‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
اول: اثبات حقانیت دین مبین اسلام
مُباهَلَه، درخواست لعن و نفرین الهی برای اثبات حقانیت است و بین دو طرفی رخ می‌دهد که هرکدام بر حقانیتِ خود اعتقاد دارند. ازآنجاکه مسیر حق جز یکی نیست؛ پس یکی از دو طرف باطل خواهد بود؛ از این رو مباهله مبارزه بین حق و باطل است. در جریان مباهله پیامبر (ص) با مسیحیان اگرچه مباهله‌ای شکل نگرفت، ولی وقتی مسیحیان دیدند رسول خدا (ص) در صبح روز مقرر آمد؛ درحالی‌که امام حسین (ع) را در آغوش داشت و دست امام حسن (ع) را گرفته بود و حضرت فاطمه (س) و امام على (ع) در پشت سر حضرت حرکت مى‌کردند. حضرت به آن‌ها گفت: وقتى من دعا کردم، شما آمین بگویید، در حقانیت خویش تردید کردند و بزرگشان خطاب به همراهانش گفت: «اى گروه نصارا! همانا صورت‌هایى را مى‌بینم که اگر از خدا بخواهند کوه را از جاى بَرکَند، مى‌کَنَد. مباهله نکنید که نابود مى‌شوید؛ آنگاه آنان تسلیم پیامبر (ص) شدند و به پرداخت جزیه گردن نهادند.» با این قضیه حقانیت اسلام برای همگان در طول تاریخ اثبات شد؛ البته باید منشأ این اثبات حقانیت را اعتقاد راسخ خودِ جناب رسول‌الله (ص) و اهل‌بیت (ع) ایشان دانست.
دوم: اثبات فضیلت اهل‌بیت (ع)
یکی دیگر از دست آورد‌های مباهله این است که پیامبر (ص) مسیر روشنی را برای آیندۀ بعد از خویش مشخص نمودند. ایشان برای اینکه حقانیت دین اسلام را برای مخالفان در طول تاریخ به اثبات برسانند، از میان مسلمانان آن روز، خانواده خود و از بین خانواده خود، فقط چهار نفر را انتخاب کردند که قرآن در آیه تطهیر از ایشان با عنوان اهل‌بیت یاد می‌کند. این انتخاب و گزینشِ هوشمندانه پیامبر (ص) نشان‌دهنده این است که: اولاً، افرادِ منتخب، به لحاظ جایگاه اعتقادی و معنوی بر دیگران فضیلت و برتری دارند ثانیاً، بر اساس اصل شایسته‌سالاری، فقط این افراد شایستگی ِمقام جانشینی، ولایت و رهبری را دارند و می‌توانند حافظ شریعت محمدی (ص) باشند.
سوم: اثبات ولایت امیرالمؤمنین (ع)
دستاورد مهمِ دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، اثبات ولایت امیرالمؤمنین (ع) است. مباهله را می‌توان زمینه‌ساز واقعه غدیر دانست؛ زیرا غدیر در روز مباهله پایه ریزی شد. در واقع رسول خدا (ص) برای اینکه بتواند در روز غدیر دست علی (ع) را بالا برده و ندای «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاه؛ را بر زبان مبارک جاری سازد، باید در روز مباهله او را مصداق «انفسنا» و نفس و جان خود معرفی کند. شیخ مفید در این باره می‌نویسد: «خدای متعال در آیه مباهله حکم نموده است که امیرالمؤمنین (ع) جان رسول خدا (ص) می‌باشد، و از این حکم معلوم می‌شود که امیرالمؤمنین (ع) به بالاترین درجه فضیلت و برتری نائل شده است و با پیامبر (ص) در کمال و عصمت از گناهان مشترک است». یکی از اشتراکات کمالی امیرالمؤمنین (ع) و رسول خدا (ص)، مقام ولایت الهی است که درجریان مباهله به اثبات می‌رسد؛ ازاین‌رو خودِ امیرالمؤمنین (ع) و دیگر ائمه، چون امام رضا (ع) در اثبات ولایت و خلافت بعد از رسول‌الله (ع) به این واقعه بزرگ استناد می‌کردند.
بیشتر بخوانید :
تاریخ دقیق روز مباهله در تقویم سال ۱۴۰۰ چه روزی است ؟
