آیا علائم دیسک کمر خود به خود از بین می روند؟

با افزایش سن و به دلیل فرسایش مهره های ستون فقرات، ممکن است مشکلات بخصوصی برای این عضو ایجاد شود. با این حال من در در دوره کاری خودم به عنوان یک جراح ستون فقرات، افراد جوان و فعالی را دیدم که با دیسک کمر مواجه بودند. سوالات بسیاری در این باره ایجاد می‌شود؛ برای مثال اینکه آیا این مشکل به خودی خود از بین میرود؟ در اینجا نظر خودم که به بیماران هم میگویم، آورده شده است.

فتق دیسک یا دیسک کمر به چه معناست؟

بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر به یک آسیب دیدگی در ستون فقرات گفته می‌شود. ستون فقرات از تعدادی مهره تشکیل شده که بر روی هم قرار گرفتند و از زیر جمجمه تا دنبالچه ادامه پیدا می‌کند. در بین هر دو مهره ستون فقرات یک بالشتک به نام دیسک قرار دارد. قرار گرفتن دیسک در میان مهره ها به شما امکان خم و راست شدن و حرکت بدون ایجاد درد را می دهد. وقتی یکی از این مهره ها پاره می شود و یا مایع درون آن به بیرون نشت می کن،د به این پدیده بیرون زدگی یا فتق دیسک گفته می‌شود. فتق دیسک در صورتی که در پایین کمر رخ دهد، می تواند باعث ایجاد کمردرد و اگر در قسمت گردنی قرار داشته باشد می تواند باعث درد گردن شود.

«درد و گرفتگی از شایع ترین علائم درد گردن می باشند، که با ایجاد درد وگرفتگی، درمان درد گردن باید شروع شود.شما ممکن است در وسط هر یک از دو طرف گردن خود احساس درد کنید که ممکن است موجب درد شانه ها، کتف ها و یا قسمت بالایی سینه نیز انتشار پیدا کند.»

فتق دیسک ناحیه کمر چگونه باعث ایجاد درد می شود؟

دردی که در نتیجه فتق دیسک کمر ایجاد میشود، ناشی از وارد شدن فشار بر روی عصب است. وقتی قسمت درونی دیسک وارد فضای قرارگیری اعصاب میشود، عصب ها را تحت فشار قرار داده و منجر به ایجاد التهاب و سوزش تیزی می شود که دردی به شکل تیر کشیدن را ایجاد می‌کند. این درد به بخش‌های دیگر بدن مانند پایین کمر منتشر می شود و باعث ایجاد گرفتن رگ سیاتیک و درد سیاتیک در پاها خواهد شد. بعلاوه پزشکان به درد پاها که از عصب فشرده شده ناشی می‌شود، درد سیاتیک می گویند. تقریباً مانند ریختن نمک بر روی زخم، قسمت درونی دیسک هم شامل مواد شیمیایی است که باعث سوزش زیاد اعصاب می‌شود. پاره شدن لایه بیرونی دیسک با رها شدن قطعات دیسک در کانال نخاعی -که درد و التهاب بیشتری را به همراه خواهد آورد- همراه می شود. درد ممکن است از خود دیسک ناشی شود و این مشکل زمانی است که مایع نخاعی از بین رفته باشد و یا دیسک تا جایی فرسوده شده باشد که ناپایداری ستون فقرات را به همراه بیاورد (که به آن بیماری دیسک دژنراتیو گفته میشود). بعلاوه درد دیسک دژنراتیو معمولاً مزمن و به صورت دردی در اطراف دیسک بروز می‌کند که بعضاً با دردهای شدیدی همراه میشود.

 چطور ممکن است که فتق دیسک به خودی خود خوب شود و یا علایمش از بین برود؟

تصور می شود که سه فرآیند باعث کاهش نشانه ها و درد فتق دیسک کمر خواهد شد:

1. واکنش ایمنی بدن: بدن شما در بعضی از مواقع ممکن است بخشی از دیسک بیرون زده را به عنوان یک ماده خارجی شناسایی کند و با حمله به آن باعث کاهش اندازه آن شود که در این حالت پروتئین های ملتهب نیز از بین میرود.
2. جذب آب: تکه های بیرون زده دیسک شامل آب هستند؛ این آب در طول زمان توسط بدن جذب می شود و منجر به کوچکتر شدن اندازه و قطعات دیسک بیرون زده خواهد شد. با کوچکتر شدن این قطعات، فشار وارد بر روی اعصاب نیز از بین میرود.
3. ساز و کار طبیعی دیسک: اگرچه بحث روی این موضوع خیلی زیاد است، اما برخی معتقدند که با کمک تمرینات کششی می توان نشانه های ناشی از دیسک را با کشاندن دیسک به سمت داخل کاهش داد و فشار را از روی اعصاب برداشت.

هر یک از فاکتورهای بالا می تواند به کاهش اندازه بیرون زدگی دیسک کمر کمک کند که یعنی ریشه عصب شما تحت تاثیر کمتری قرار خواهد گرفت. البته در این حالت دیسک شما به خودی خود خوب نشده است، چون هنوز با مشکل دیسک کمر مواجه هستید. با این حال نشانه های شما در نتیجه از بین رفتن یا کاهش التهاب و یا فشار وارد بر ریشه عسل کاهش خواهد یافت.

بهبود علائم دیسک کمر چقدر طول می کشد؟

اکثر موارد یعنی از ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد که با مشکل دیسک کمر مواجه می شوند، معمولاً بعد از ۲ تا ۴ ماه بهبود می یابند. برای کاهش درد در دوره بهبود دیسک می توانید:

1. اگر دردتان شدید است، می از یک تا سه روز استراحت کنید. اما حواستان باشد که نباید مدت زمان طولانی را در رختخواب بمانید، چرا که این موضوع منجر به خشکی بدن خواهد شد.
2. از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
3. از اعمال بسته های گرم یا بسته یخ بر روی ناحیه دردناک استفاده کنید.

البته این موضوع به شدت آسیب دیدگی و سن و همچنین سلامت کلی بدنتان بستگی دارد. تفاوت مهمی که دیسک کمر دارد آنست که این مشکل یک آسیب دیدگی دائمی است که معمولاً به درد مزمن و بازگشتی منجر می‌شود. به همین دلیل است که ورزش و انجام فعالیت هایی برای تقویت عضلات حمایتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

مدیریت دیسک کمر

اگر به دیسک کمر مبتلا هستید، سوال اصلی این نیست که آیا دیسک کمر خوب میشود یا خیر. مهمترین سوال آن است که چطور باید درمان و برنامه بازتوانی خود را بر کاهش نشانه های حاد متمرکز کنید و از وقوع مشکلات آینده پیشگیری کنید؟ اگر با نشانه های بازگشتی دیسک کمر مواجه هستید، می توانید از گزینه های جراحی شناخته شده ای که به نتایج مطلوبی در بهبود درد و ناتوانی حرکتی منجر می‌شوند، استفاده کنید.

اگرچه استفاده از فرایندهای جراحی برای موارد درد شدید و ناتوانی کامل حرکتی پیشنهاد می‌شود، اما معمولاً اولین دوره پیشنهاد شده برای اکثر بیماران، روش‌های بدون جراحی خواهد بود. خلاصه کلام آن است که نباید زیاد نگران این باشید که آیا دیسک کمرتان بهبود می یابد یا خیر. مطالعات پژوهشی بر روی تصاویر ام آر آی نشان داده که بسیاری از افرادی که با دیسک کمر قابل توجهی مواجه بودند، بادرد خاصی دست به گریبان نبودند.

 چه زمان باید به دیدن پزشک بروم؟

در ابتدا میتوانید درمان دیسک کمر را با ورزش هایی برای کنترل کمر درد آغاز کنید؛ اما در صورتی که با مشکلات زیر مواجه شدید باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید:

1. درد ناشی از دیسک کمر زندگی روزمره شما مانند رفتن به کار را مختل کرده باشد.
2. نشانه هایتان بعد از ۴ تا ۶ هفته از بین نرفته باشد.
3. نشانه هایتان بدتر شود.
4. با بی اختیاری مثانه و روده مواجه شوید.
5. متوجه گزگز کردن یا بی حسی و یا ناتوانی حرکتی در دستان و پاها شوید.
6. در ایستادن و راه رفتن مشکل داشته باشید.

بدن ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران نمی تواند به خودی خود دیسک کمر را درمان کند و نشانه های دیسک کمر در آنها باقی خواهد ماند. در این حالت باید به پزشک مراجعه کنید و درباره گزینه‌های درمانی مختلفی که برای شما وجود دارد با او صحبت کنید.