کدام روش درمان ترک خوردن دندان برای شما مناسب تر است؟
رپورتاژ آگهی
شکستگی یا ترک خوردن دندان باعث دندان دردی وحشتناک می‌شود. شکستگی مینای دندان موجب می‌شود که پالپ داخل دندان نمایان شود ـ پالپ محلی است که رگ‌ها، عصب‌ها و بافت‌های پیوندی در آن‌جا قرار دارند. در صورت ملتهب یا عفونی شدن پالپ دندان دردی طاقت فرسا شروع می شود. درد ناشی از شکستگی دندان را نمی توان فوراً تسکین داد، چرا که باید آسیب دیدگی درمان شود تا پالپ دندان دیگر بدون محافظ و نمایان نباشد. اگر نمی‌توانید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید، می‌توانید کارهایی را در خانه برای رفع ناراحتی انجام بدهید. در این مقاله علائم ناشی از ترک خوردن دندان، روش‌های مدیریت دندان درد در خانه، درمان مناسب و پیشگیری از ترک خوردن دندان در آینده را برای‌تان توضیح می‌دهیم.
علائم ترک خوردن دندان
درد بارزترین علامت ترک خوردگی دندان است. ممکن است هنگام گاز زدن به غذا یا آزاد کردن فشار گاز زدن و جویدن دردی شکنجه‌آور و غیرمنتظره را حس کنید. خوراکی‌های داغ یا سرد نیز باعث شروع دندان درد می‌شود. علت درد داشتن دندان ترک خورده این است که بخش داخلی و معمولاً محافظت‌شده دندان، موسوم به پالپ، در اثر حرکت کردن بخش‌های ترک‌خورده روی آن تحریک می‌شود. عصب‌های دندان درون پالپ قرار دارند و پیام درد را در پی ضربه خوردن یا قرار گرفتن در معرض دماهای بسیار بالا یا پایین به مغز می‌فرستند. دندان ترک خورده در مراحل اولیه فقط هنگام جویدن درد می‌گیرد، اما دردش به مرور زمان مداوم می‌شود. ترک‌های بزرگ اجازه می‌دهد که باکتری‌ها وارد بافت پالپ شوند، درنتیجه عفونتی ایجاد می‌شود که در بافت استخوان و لثه پخش می‌شود. به همین دلیل نباید علائم ترک‌خوردگی دندان را نادیده گرفت.
بیش از همه احتمال شکستن کدام دندان ها وجود دارد؟
شکستگی دندان‌های قدامی بالا و دندان‌های عقب یا آسیاب فک پایین از بقیه شایع‌تر است. هرچند عموماً فقط یک دندان می‌شکند، در سانحه‌ها یا آسیب‌دیدگی‌های شدیدتر احتمال شکستگی چند دندان هم وجود دارد. خطر شکستن دندان‌های پوسیده، حتی در سانحه‌هایی با شدت کمتر، بیشتر است.
درمان انواع مختلف ترک خوردن دندان
دندانپزشک درمان مناسب دندان ترک خورده را با توجه به نوع، محل و گستردگی ترک توصیه می‌کند. در این بخش متداول‌ترین روش‌های درمان ترک خوردن دندان را توضیح می‌دهیم:
- ترک‌های مویی: به ترک‌های بسیار ریزی که فقط لایه مینای بیرونی دندان را درگیر می‌کنند، ترک مویی گفته می شود. ترک های مویی در دندان‌های بزرگسالان شایع تر است و دردی ایجاد نمی کند. ترک مویی نیازی به درمان ندارد، اما شاید ترجیح بدهید برای زیباتر کردن دندان به متخصص دندانپزشکی زیبایی مراجعه کنید. متخصص دندانپزشکی زیبایی معمولا از روش های لمینیت و کامپوزیت دندان که متداول ترین روش ها برای درمان ترک‌های مویی به شمار می‌آیند، برای بازیابی زیبایی دندان فرد استفاده می کنند.
- شکستگی کاسپ دندان: گاهی اوقات تکه ای از سطح جونده دندان می شکند و جدا می‌شود. این اتفاق معمولا پس از پر کردن دندان با انواع موارد و عموماً دور پرکردگی رخ می‌دهد. خوشبختانه شکستگی کاسپ به ندرت موجب آسیب دیدن پالپ می‌شود و معمولاً دردناک نیست. بااین‌حال باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا ایشان آسیب‌دیدگی را از طریق تعویض پرکردگی یا روکش کردن دندان برای محافظت از آن ترمیم کنند.
- ترک خوردن دندان: ترک خوردن معمول دندان به این شکل است که شکافی از سطح جونده دندان رو به پایین تا ریشه ایجاد می شود. تشخیص زودهنگام و اقدام فوری به درمان عصب کشی ضروری است تا بتوان دندان را قبل از آن که ترک تا زیر خط لثه برود، نجات داد. اگر ترک دندان تا زیر خط لثه برود، دیگر نمی‌توان دندان را حفظ کرد و چاره ای جز کشیدن دندان باقی نمی ماند.
- دندان دونیم‌شده: اگر ترک دندان را درمان نکنید، دندان در نهایت دو تکه می‌شود. کل دندان را نمی‌توان سالم نگه داشت، اما با توجه به محل ترک می‌توان بخشی از دندان را حفظ کرد. با گذاشتن روکش روی بخش برداشته‌شده دندان دونیم‌شده می‌توان ظاهر و عملکرد دندان را بازیابی کرد.
- شکستگی عمودی ریشه دندان: گاهی اوقات ترک دندان از ریشه به سمت بالاست. چون علائم جزئی است، ممکن است مشکل تا زمان عفونت کردن بافت لثه و استخوان تشخیص داده نشود. کشیدن دندان متداول‌ترین راه این نوع ترک‌خوردگی است، البته ممکن است به کمک جراحی اندودنتیک بتوان بخش نشکسته دندان را حفظ کرد.
همان‌طور که ملاحظه کردید بهترین روش برای درمان ترک خوردن دندان به نوع و محل ترک دندان بستگی دارد. دندانپزشک بهترین روش درمان دندان ترک‌خورده را پس از معاینه توصیه می‌کند و روش درمان، مزایا و عوارض جانبی‌اش و هزینه‌های درمان را توضیح می‌دهد.
نتایج درمان دندان ترک خورده و ماندگاری آنها
اکثر بیمارانی که دندان ترک‌خورده‌شان را درمان می‌کنند، می‌توانند سال‌های سال با دندان درمان‌شده بدون درد غذا بجوند. البته دندان ترک خورده، برخلاف استخوان شکسته، نمی‌تواند خود را التیام بدهد. ترک دندان گاهی، حتی پس از انجام درمان پیشرفت می‌کند و چاره‌ای جز کشیدن دندان باقی نمی‌گذارد. درمان سریع و روکش کردن دندان ترک‌خورده بهترین روش برای محافظت از آن است.
روش‌های خانگی مدیریت درد
علاوه بر این‌که باید از خود در برابر عفونت یا آسیب‌دیدگی بیشتر محافظت کنید، باید درد شدید را هم مدیریت کنید. چند درمان خانگی موقتی را در این بخش برای‌تان توضیح می‌دهیم که به کمک آنها می‌توانید ناراحتی‌تان را تا زمان مراجعه به دندانپزشک و برخورداری از درمان بلندمدت تسکین بدهید.
- مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند ادویل (ایبوپروفن) یا تایلنول (استامینوفن). آسپرین مصرف نکنید، چون فرایند لخته شدن خون را آهسته می‌کند. اگر نیاز به عصب کشی داشته باشید، لخته نشدن خون دردسرساز می‌شود.
- کشیدن نخ دندان بعد از صرف غذا: خارج کردن ذرات غذا و پلاک از فضای بین دندان شکسته و دندان‌های مجاور بسیار مهم است. پلاک فیلم چسبناکی حاوی باکتری است که دندان را می‌پوشاند. هنگام نخ کشیدن اطراف دندان آسیب‌دیده مراقب باشید که دندان را دستکاری نکنید و نخ را در عمق زیاد فرونبرید.
- از داروهای بی‌حسی بدون نسخه دندانپزشکی استفاده کنید: می‌توانید اوراژل (بنزوکائین) یا انبسول (لیدوکائین) روی دندان شکسته بزنید. این داروها را می‌توانید از اکثر داروخانه‌ها تهیه کنید. همچنین می‌توانید ترک دندان شکسته را با انواع مواد مورد استفاده برای پر کردن دندان ببندید تا دندان شکسته شما در صورت هوا کشیدن یا مواد غذایی سرد و گرم باعث اذیت شما نشود.
- سرتان را هنگام خوابیدن بالا بگذارید: التهاب عصب‌های بدون محافظ و نمایان به دردی شدید و ضربان‌دار دامن می‌زند. این درد آزاردهنده بیش از همه باعث ناراحتی بیمار می‌شود. بالا گذاشتن سر هنگام خوابیدن فشار را تاحدی کمتر می‌کند.
- شستشوی دهان با آب نمک: دو یا سه بار در روز دهانتان را با آب نمک شستشو بدهید. آب نمک مانند داروی ضدعفونی عمل می‌کند و باکتری‌های موجود در ناحیه عفونی را از بین می‌برد.
لازم به ذکر است که روش‌های خانگی نمی‌تواند دندان ترک‌خورده را درمان کند و برای درمان مناسب باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
پیشگیری
اگر یک بار ترک خوردن یا شکستگی دندان را تجربه کرده باشید، مسلماً اصلاً دوست ندارید که دندانتان دوباره ترک بخورد. موارد زیر شایع‌ترین دلایل شکستگی و ترک خوردن دندان‌ها هستند که با اجتناب از آنها می‌توانید از این اتفاق ناخوشایند و دردناک جلوگیری کنید:
- گاز زدن و جویدن غذاهای سفتی مانند آجیل و آب‌نبات؛
- گاز زدن اشیای سخت مانند درپوش خودکار یا مداد؛
- شکننده بودن ساختار دندان به دلیل انجام عصب‌کشی؛
- جدا شدن ترمیم‌های دندانی مانند پر کردن یا روکش دندان از ساختار دندان؛
- دندان قروچه کردن و روی هم فشار دادن دندان‌ها: استفاده از نایت گارد یا محافظ شبانه توصیه می‌شود و
- آسیب دیدن صورت و دهان.