آیا می دانید کدام یک از ارواح در عالم برزخ یکدیگر را ملاقات می کنند؟

بعد از مرگ اخرین دیدار خانواده و دوستان با اموات هنگام به خاک سپردن مرده می باشد و از بعد از خاکسپای ارتباط مادی شخصی که مرده است برای همیشه با دنیا قطع می شود اما باید بدانید با مرگ پایان زندگی اتفاق نمی افتد بلکه روح اموات به اذن و اجازه خداوند می توانند در جهان مادی رفت و آمد داشته باشند و عزیزان خود را ملاقات کنند. اما سوالی که مطرح است آیا ارواح در دنیای دیگر (عالم برزخ) می توانند با یکدیگر دیدار یا مکالمه داشته باشند؟

در روایتی از امام علی (ع) ارتباط اموات با یکدیگر شرح می دهد؛

درباره دیدار با بستگان و اقوام و دیگر اموات در برزخ باید گفت: از روایاتی استفاده می‌شود اموات با هم در ارتباط هستند. (۱)

از امام علی (ع) می‌پرسند: آیا مردگان با هم گفتگو و انس دارند؟ امام فرمود: آری، اگر پرده از جلو چشم تو برداشته شود، آن‌ها را می‌بینی که حلقه حلقه نشسته اند. باز علی (ع) می‌فرمایند: اگر پرده‌ها برداشته شود، ارواح مؤمنان را می‌نگرید… حلقه حلقه نشسته اند و با همدیگر ملاقات و گفتگو می‌کنند. در این جا روح هر مؤمنی هست و در برهوت روح هر کافری. (۲)

علامه طباطبائی در کتاب حیات پس از مرگ از قول شیخ مفید در کتاب امالی حدیثی از امام صادق (علیه السلام) نقل فرموده: هنگامی که خدا روحی را قبض می‌کند، روح را به شکلی همانند آنچه در دنیا داشته، به بهشت می‌فرستد. ارواح در آن جا می‌خورند و می‌نوشند. هنگامی که شخصی بر آنان وارد می‌گردد، آن‌ها را به همان شکلی که در دنیا داشته اند می‌شناسند؛ و آیت الله دستغیب در کتاب معاد، (ص. ۶۰) در حدیث دیگری از امام صادق با همین محتوا نقل می‌کند که ارواح با صفات اجساد در بستانی از بهشت قرار دارند. یکدیگر را می‌شناسند و از یکدیگر سؤال می‌کنند. روایت‌های دیگری که در این زمینه وارد شده است که علامه طباطبائی می‌فرماید: چنین معنائی در اخبار بسیار آمده که البته همگی در مورد مؤمنان است. (۳)

بنابراین اگر رفتگان و گذشتگان مؤمن باشند و انسان با ایمان از دنیا برود، می‌تواند در آن عالم، آن‌ها را ملاقات نماید.

در همین راستا حجت الاسلام والمسلمین مرتضی ادیب یزدی خطیب و کارشناس امور دینی، درباره دیدار ارواح در آخرت و ملاقاتشان در روز قیامت اظهار کرد: مومنین یعنی کسانی به ولایت امیرالمومنین (ع) ایمان دارند و جزو شیعیان حضرت هستند می توانند دنیا عالم برزخ و روز قیامت یکدیگر را ملاقات کنند و با عنایتی که خداوند شامل حالشان می کند، می توانند گفتگو داشته باشند، اما کفار و منافقین چنین اذنی نخواهند داشت.

وی در ادامه ارتباط ارواح با دنیای مادی نیز بیان کرد: در برخی از موارد می تواند و همه باید با اذن الهی انجام شود و همه چیز منوط به نگاه خداوند است.

حجت الاسلام والمسلمین ادیب یزدی یادآور شد: امیرالمونین (ع) ملاک سعادتمندی است.وقتی که ولایت عهدی و پیروی از اهل بیت (ع) به ویژه امام علی (ع) در جان آدمی نقش ببیند و در مقابل ولایت امیرالمومنین (ع) و اولادش تسلیم باشد، چون آدمی به آخرین درجات ایمان نائل شده است، پس در هیچ محدودیتی جای نخواهد داشت، به همین دلیل شرایط این افراد در آخرت و عالم برزخ متفاوت است و شامل عنایت پروردگار الهی می شوند.

پی نوشت ها:

۱. شیعه در اسلام، علامه طباطبائی، ص. ۱۶۲ و ۱۶۳.

۲. آموزش عقاید، استاد مصباح یزدی، ج. سوم، ص. ۷۰.

۳. حیات پس از مرگ، ص. ۴۴.