روشی ساده برای تعیین قبله چیست؟
مکه مکرمه در طول جغرافیایی ۳۹ درجه و ۴۹ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۲۱ درجه و ۲۶ دقیقه شمالی قرار دارد.
در روزهای ۷ خرداد (ساعت ۱۳ و ۴۸ دقیقه به وقت ایران) و ۲۵ تیر (ساعت ۱۳ و ۵۷ دقیقه به وقت ایران) هر سال، میل خورشید (عرض جغرافیایی خورشید در کره آسمان) با عرض جغرافیایی مکه مکرمه برابر می‌شود و خورشید درست در بالای سر (سمت‌الرأس) مکه قرار می‌گیرد. در این زمان که هنگام اذان ظهر به وقت مکه مکرمه است، اگر دقیقا رو به خورشید بایستیم، در مقابل قبله قرار خواهیم گرفت. یک روش عملی برای تعیین جهت قبله در زمان مذکور استفاده از شاخصی است که دقیقاً عمود بر سطح زمین قرار دارد. در این دو روز خاص (در ساعت مذکور در ایران یا ساعات معادل در هر نقطه از نیم‌کره شمالی زمین) اگر راستای سایه این شاخص علامتگذاری شود، جهت دقیق قبله تعیین می‌گردد و اگر در این راستا رو به سمت شاخص بایستیم، دقیقاً رو به سمت مکه (قبله) ایستاده‌ایم.
برای بالابردن دقت تعیین قبله چه توصیه و راهکاری توصیه می شود؟
پژوهشگران باید توجه داشته باشند که برای بالابردن دقت، هرگز و هرگز به خورشید نگاه نکنند و صرفا به سمت خورشید قرار بگیرند. نگاه کردن به خورشید خطرناک است و اگر قرار است جهت قبله را در هر موقعیتی که هستند جهت استفاده در طول سال به شکل دقیق علامت گذاری کنند تنها با عمود کردن شاخص بر روی زمین و علامت گذاری سایه این کار را انجام دهند. علاقمندان در نظر داشته باشند هر اندازه شاخص و در نتیجه سایه آن نازک تر باشد، دقت بیشتر است و امتداد جهت سایه به سمت خورشید، جهت قبله خواهد بود. برای بالابردن دقت بهتر است از شاقول عمود بر زمین استفاده کنند. جهت اجرای این کار کافی است یک شاخص یا شاقولی را بر زمین عمود کرده و امتداد سایه را علامتگذاری کنند تا از امتداد این خط به سمت خورشید، سمت دقیق قبله در مکان مورد نظر تعیین و علامتگذاری شود.
اگر شاقول در دسترس ندارید، مطابق شکل بالا به راحتی و به وسیله دو صندلی هم می توانید این کار را انجام دهید. به این صورت که دو صندلی را در طرفین قرار داده و یک وزنه را با نخ نازکی از یک خط کش که بر روی دسته دو صندلی قرار دارد، آویزان نموده و سایه نخ این شاقول را در ساعت ذکر شده علامت گذاری کنید، بسیار دقیق قبله در آن نقطه را یافته اید.
