سخن بزرگان در تأکید بر اهمیت ماه شعبان +اعمال مشترک
اهمیت ماه شعبان و فضائل آن ازاین‌جهت است که ماه بسیار شریفی بوده و منسوب به پیامبر اکرم (ص) است؛ حضرت محمد (ص) در حدیثی می‌فرمایند: «شعبان ماه من است، هرکه یک روز از این ماه را روزه بدارد، بهشت بر او واجب می‌شود.» ضمن اینکه به استناد برخی دیگر از روایات نیمه این ماه شب قدر به شمار آمده که پیشوایان دینی به احیاء و شب‌زنده‌داری آن سفارش و تأکید کرده‌اند.
اهمیت ماه شعبان
اعیاد شعبانیه
از سوی دیگر بسیاری از شخصیت‌های والای دینی و معصومین در این ماه زمین را به نور خود منور کردند.
در سومین روز از ماه شعبان کشتی نجات و چراغ هدایت جهانیان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) متولد شده و در چهارمین روز آن نیز قمر منیر بنی‌هاشم، حامی دین و ولایت، یاور و علمدار حسین (ع) در صحرای کربلا دیده به جهان گشوده است.
ثواب روزه روز اول ماه شعبان
روز پنجم شعبان نیز زادروز سید الساجدین حضرت زین‌العابدین (ع) و نیمه این ماه نیز ولادت پربرکت قطب عالم امکان حضرت ولی اللّه الأعظم مهدی موعود (عج) اتفاق افتاده است که خداوند به وسیله او به هر مظلومی از اولیاء و انبیاء و اصفیاء خویش از زمانی که پدر ما آدم به زمین آمده، وعده نصرت فرموده و وعده داده که زمین را پس‌ازآنکه از ظلم و ستم و بی‌عدالتی پر شده، از عدل و داد پر کند.
از اهمیت ماه شعبان نباید غفلت کرد
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز در بیانات متعدد خود بر اهمیت ماه شعبان تأکید کرده و آن را فرصتی گران‌بها برای تقرب به ارزش‌های الهی، خودسازی و مقدمه رسیدن به ماه مبارک رمضان دانستند و همه مردم را به بهره‌گیری بیش‌ازپیش از برکات این ماه توصیه کرده‌اند.
رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات خود فرمودند: ماه شعبان، ماه دعا و ماه عبادت است. در همین صلواتی که در مفاتیح مقرر است: «الّذی کان رسول اللَّه (ص) یدأب فی صیامه و قیامه فی لیالیه و ایّامه بخوعا لک فی اکرامه واعظامه الی محلّ حمامه»؛ پیغمبر تا دم مرگ تا آخر عمر، ماه شعبان را بزرگ می‌داشت و در مقابل ماه شعبان خضوع می‌کرد و عادت داده بود خودش را به صیام و قیام در ماه شعبان.
ایشان در جایی دیگر پیرامون دانستن قدر و منزلت ماه شعبان، می‌فرمایند: از ماه شعبان نباید غفلت کرد. ماه شعبان از اوّل تا آخرش عید است، مثل ماه رمضان. ماه رمضان هم از اوّل تا آخرش عید است، عیدِ اولیاء‌الله. هر روزی که در آن موقعیتی وجود داشته باشد که انسان بتواند به صفای نفسِ خود، به نورانیتِ دلِ خود بپردازد، آن روز، روزِ مغتنم و روزِ عید است.
همچنین می‌فرمایند: ماه شعبان، ماهِ همین فرصت‌ها است، از روز اوّل تا روز آخر. استغفارِ در این ماه، دعای در این ماه، زیارتِ در این ماه، تضرّعِ در این ماه، قرآن خواندنِ در این ماه، نماز خواندنِ در این ماه، این‌ها همه فرصت است. ما برای آبادیِ دنیا همه تلاشمان را باید به کار ببریم و در این تردیدی نیست؛ امّا برای آبادیِ دل هم باید تلاش کنیم؛ دلمان را باید آباد کنیم.
روز نیمه شعبان روز امید است
مقام معظم رهبری در رابطه با روز میلاد امام عصر (عج) در نیمه ماه شعبان فرموده‌اند: روز نیمه شعبان روز امید است. این امید، مخصوص مجموعه شیعیان یا حتّی مخصوص امت مسلمان هم نیست. اصلِ امید به یک آینده روشن برای بشریت و ظهور یک موعود، یک منجی، یک دست عدالت‌گستر در سرتاسر جهان، تقریباً مورد اتفاق همه ادیانی است که در عالم سراغ داریم.
اعمال مشترکه ماه شعبان
ماه پرفضیلت شعبان اعمال بسیاری دارد که در ادامه اعمال مشترکه این ماه بیان می‌شود:
۱ – مناجات شعبانیه، مناجات معروفی است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان مأنوس شده و به همین جهت منتظر و مشتاق این ماه هستند. سزاوار است که این مناجات در تمام ماه خوانده شود.
۲ – از اعمال مهم در این ماه، روزه است. به اندازه‌ای که با حال انسان مناسب باشد. امام صادق (ع) فرمود: کسی که روز اول ماه را روزه بگیرد، حتماً وارد بهشت می‌شود و کسی که دو روز را روزه بگیرد، خداوند در هر شب و روزی (به چشم رحمت) به او می‌نگرد و در بهشت نیز به این نگاه ادامه می‌دهد؛ کسی که سه روز روزه بگیرد، با خداوند در عرش و بهشت او دیدار می‌کند.
همچنین روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت می‌کنند. پس ملائکه عرض می‌کنند خداوندا بیامرز روزه‌داران این روز را و دعای ایشان را مستجاب گردان و در روایت نبوی آمده است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد حق‌تعالی ۲۰ حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت از حاجت‌های آخرت او را برآورد.
۳ – در هر روز از شعبان در هنگام ظهر و در شب نیمه آن صلوات هر روز شعبان که از امام سجاد علیه‌السلام روایت شده، خوانده شود که به شرح ذیل است:
اَللّهُمََّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَهِ النُّبُوَّهِ وَ مَوْضِعِ الرِّسالَهِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَّئِکَهِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ اَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجارِیَهِ فِی اللُّجَجِ الْغامِرَهِ یَامَنُ مَنْ رَکِبَها وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصینِ وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکینِ وَ مَلْجَاءِ الْهارِبینَ وَ عِصْمَهِ الْمُعْتَصِمینَ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلوهً کَثیرَهً تَکُونُ لَهُمْ رِضاً وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَداَّءً وَ قَضاَّءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّهٍ یا رَبَّ الْعالَمینَ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبینَ الاْبْرارِ الاْخْیارِ الَّذینَ اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَ وِلایَتَهُمْ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبی بِطاعَتِکَ وَلا تُخْزِنی بِمَعْصِیَتِکَ وَارْزُقْنی مُواساهَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِما وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ نَشَرْتَ عَلَیَّ مِنْ عَدْلِکَ وَ اَحْیَیْتَنی تَحْتَ ظِلِّکَ وَ هذا شَهْرُ نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبانُ الَّذی حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَهِ وَالرِّضْوانِ الَّذی کانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ یَدْاَبُ فی صِیامِهِ وَ قِیامِهِ فی لَیالیهِ وَ اَیّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فی اِکْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلی مَحَلِّ حِمامِهِ.
اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَی الاِْسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فیهِ وَ نَیْلِ الشَّفاعَهِ لَدَیْهِ اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لی شَفیعاً مُشَفَّعاً وَ طَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً وَاجْعَلْنی لَهُ مُتَّبِعاً حَتّی اَلْقاکَ یَوْمَ الْقِیمَهِ عَنّی راضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبی غاضِیاً قَدْ اَوْجَبْتَ لی مِنْکَ الرَّحْمَهَ وَالرِّضْوانَ وَ اَنْزَلْتَنی دارَ الْقَرارِ وَ مَحَلَّ الاْخْیارِ
۴ – هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَهَ» گفته شود و همچنین در این ماه صلوات بسیار فرستاده شود.
۵ – از اعمال مهم این ماه، عمل کردن به روایت امیرالمؤمنین (ع) است که فرمودند: در هر پنجشنبه از ماه شعبان، آسمان‌ها زینت شده و آنگاه فرشتگان عرض می‌کنند: خدای ما! روزه‌داران شعبان را ببخش و بیامرز و دعایشان را اجابت فرما!
بنابراین کسی که دو رکعت نماز به‌جا آورد که در هر رکعت سوره فاتحه را یک‌بار و توحید را صدبار بخواند و بعد از سلام دادن، صدبار نیز صلوات بفرستد، خداوند تمام خواسته‌های دینی و دنیایی او را برآورده می‌فرماید و کسی که یک روز از آن را روزه بگیرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام می‌کند.
۶- هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَیُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گفته شود؛ و در بعضی روایات ” الْحَیُّ الْقَیُّومُ” پیش از ” الرَّحْمنُ الرَّحیمُ” است و عمل به هر دو خوب است و از روایات استفاده می‌شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هر کس هر روز در این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌های دیگر استغفار کند.
۷- صدقه دادن در این ماه اگرچه به اندازه نصف دانه خرمایی باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام می‌کند.
از حضرت صادق (ع) نقل شده است که آن حضرت در باب فضیلت روزه رجب فرمود چرا غافلید از روزه شعبان؟ راوی عرض کرد یابن رسول الله چه ثوابی دارد کسی که یک روز از شعبان را روزه بگیرد؟ حضرت فرمود به خدا قسم بهشت ثواب اوست.
عرض کرد یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار. هر کس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان که یکی از شما شتر تازه متولد شده‌ای را تربیت می‌کند تا آنکه در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتی که به اندازه کوه اُحُد شده باشد.
۸- در کل این ماه هزار بار ذکر «لا اِلهَ اِلا اللهُ وَلا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» را که ثواب بسیار دارد، گفته شود.
بیشتر بخوانید:
فضیلت روزه گرفتن در ماه شعبان از زبان اهل بیت (ع) چیست؟
