علوم خفیه یا علوم غریبه چه علمی است؟
علوم خفیه یا علوم غریبه یکی از دو شاخهٔ «علوم» در تقسیمات قدیمی دانش‌ها در نظام آموزش مدارس اسلامی بوده‌است. شاخهٔ دیگر، یعنی علوم جَلیّه، به طب و منطق و هندسه و غیره مربوط است
علوم خفیه یا علوم غریبه
قوانین مشخصی داشت و در کتاب‌ها نوشته و در مکاتب تدریس می‌شد، ولی علوم خفیه – که علوم غریبه نیز نامیده می‌شوند – به نیروهای مافوق طبیعت می‌پردازد و اسرار آن در نزد عالمانش پنهان می‌ماند. اگرچه نمی‌توان علوم خفیه و علوم جلیّه را به ترتیب به همان متافیزیک و فیزیک ارسطویی ترجمه کرد، اما مشابهت بسیاری بین چنین تقسیم‌بندیهایی وجود دارد.
باور اکثریت دانشمندان امروزی بر این است که توضیحات و ادعاهای نهان‌شناسی یا همان علوم خفیه با علم امروزین سازگاری ندارد و از راه‌های علمی بر مبنای روش علمی اثبات‌پذیر نیست. به عبارت دیگر علم امروزی تماماً در زمرهٔ علوم جلیّه می‌گنجد.
علوم خفیه یا علوم غریبه
شاخه های علوم غریبه :
علوم و فنونی مثل طالع‌بینی، جفر (علم الحروف) و رمل (علم نقطه) (احضار جن)(کارگشایی)(بخت گشایی)(طلب فرزند) (محبت) (طلسمات و جادو) در رابطه با علوم شکل گرفتند و استفاده می‌شوند.
کلیه شاخه‌های علوم غریبه در کتب شیعه به ۳۴ شاخه به قرار زیر تقسیم میشود:
خمسهٔ مُحتجبه (کیمیا · لیمیا · هیمیا · سیمیا · ریمیا)
خواص‌شناسی (خواص اسماءالله · خواص آیات و سوره‌ها · خواص ادعیه · حرز · خواص اوراد و اذکار و ختومات · خواص تعاویذ و رُقی · خواص حروف و جُمَل و اشکال · خواص الاشیاء · خواص طبع‌ها)
جفر · رمل · عددشناسی · علم اوفاق · تفأل · استخاره · علم الاعضاء · علم الاکتاف · وهم و دم · قیافه‌شناسی · کف‌بینی · ستاره بینی · ملاحم · تعبیر خواب · هیپنوتیزم · مانیه‌تیزم · تلقین به نفس · تله‌پاتی · تخلیه روح · روشن‌بینی
حل مشکلات و…
خمسه مُحتجبه
خمسه مُحتجبه از شاخه‌های علوم خفیه می‌باشد که مشتمل بر دانشهای زیر است:
کیمیا: کوشش در دگرش (تبدیل) کانی‌ها و فلزات، علم اکسیر.
لیمیا: تبدیل قوای فاعل به مفعول یا بالعکس، علم طلسمات.
هیمیا: احوال ستارگان و حیوانات مرتبط با آنها، علم تسخیرات.
سیمیا: راز و رمز اعداد دیدن و تصرف موجودات تخیلی، علم خیالات.
ریمیا: تردستی یا علم شعبدات.
پنج حرف اول نام این شاخه‌ها که «خمسه محتجبه» نامیده می‌شدند، عبارت «کُلَه سِر» را می‌سازد که به معنی مجموعهٔ اسرار است. و کَلِّه سَر هم یاد شده‌است که مراد از او داشتن مغز و مفکره قوی است و اگر کسی را این اسباب در دسترس نباشد، نباید وارد این مقوله گردد.
علوم خفیه یا علوم غریبه
خواص‌شناسی :
خواص‌شناسی گونه‌ای از علوم خفیه است که می‌تواند شامل مباحث زیر باشد:
تعویذ (حرز): در میان بسیاری اقوام از دیرباز باور به جن و موجودات فراطبیعی آسیب‌رسان رواج داشته و برای احساس امنیت در قبال آنها برخی افراد ورد و ذکرهایی را نوشته و با خود همراه می‌کنند که به این وردها و نوشته‌ها تَعویذ گفته میشود. گاه نیز به این منظور، گوهر، تکه‌سنگ، نگاره، سکه، آویزه، انگشتر، تندیس، گیاه یا جانور هم به کار می‌رود.
عددشناسی (یا علم اعداد): عددشناسی یعنی تفسیر اعداد به وسیله اعداد. عددشناسی پایه علم حروف است. عددشناسی در طالع بینی استفاده میشود. عددشناسی برای شخصیت‌شناسی نیز استفاده میشود.
خواص اسماءالله
خواص آیات و سوره‌ها
خواص ادعیه
خواص اوراد و اذکار و ختومات
خواص تعاویذ و رُقی
خواص حروف و جُمَل و اشکال
خواص الاشیاء
خواص طبع‌ها
خواص سنگ‌ها
کتب علوم خفیه :
از قدیمی‌ترین نام‌هایی که با علوم خفیه پیوند خورده، نام بلیناس حکیم است، که در منابع بسیاری از جمله کتاب الفهرست (تألیف در ۳۷۷ هجری) و تاریخ الحکماء به عنوان بنیان‌گذار علوم غریبه یاد شده‌است. از اوستن، کیمیاگر دوران هخامنشی نیز به عنوان نخستین فردی که دربارهٔ جادو نوشته‌است، یاد شده‌است. در میان دانشمندان ایرانی نیز ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و شیخ بهائی در مورد علوم غریبه آثاری دارند. ابن سینا رسالهٔ کنوزالمعزمین را دراین مورد نوشت و رساله شاقول را گسترش داد و قسمت‌هایی از کشکول شیخ بهایی به علوم غریبه و خواص اسماء حسنی اختصاص دارد. از دیگر کتب علوم غریبه می‌توان به کتاب مرجان جادو اشاره کرد که کتابی معروف است .کتاب طلسمات طمطم هندی نیز یکی از این کتابهاست و گفته میشود که نویسنده آن طمطم هندی می‌باشد که اسم فردی آشنا با این علوم در هند می‌باشد .
علوم خفیه یا علوم غریبه
بیشتر بخوانید:
از نظر پیامبر اسلام (صلی اله علیه و اله) بهترین علم چه علمی است؟
