آیا جلوگیری از برقراری نماز جمعه به علت احتمال ابتلا به بیماری‌ها توجیه شرعی دارد؟

در اسلام، حدیث و قاعده‌ای کلی به نام «لا ضرر» وجود دارد که بر مبنای آن، اقدام شخص بر عملی که احتمال ضرر قابل توجه در آن ‌می‌رود، جایز نیست.

در این قاعده، هرچند ملاک تشخیص ضرر، عرف مردم هستند، ولی چه بسا همین عرف در موضوعات تخصصی به نظر کارشناسان و متخصصان آن موضوع مراجعه می‌کند.

 بر این اساس، در موضوعاتی مثل بیماری‌ها که تشخیص نوع و عملکرد آنها در حیطه تخصص کارشناسان پزشکی و … است، باید به دنبال نظر آنها بود تا میزان ضرر آنها برای عرف مشخص گردد.

لذا در فرض سؤال، اگر اموری مثل شرکت در تجمعات، دارای احتمال بسیار بالای سرایت و شیوع بیماری باشد، به طوری که این احتمال در نظر مردم قابل توجه و غیر قابل چشم‌پوشی شمرده شود، شرعاً نباید به آن اقدام نمود.

البته ممکن است در برخی موارد، به ‌گونه‌ای عمل شود که میزان احتمال ضرر پایین آمده و از اهمیت آن کاسته شود، که در این‌صورت اقدام به آن اشکالی نخواهد داشت؛ مثل این‌که شرکت در تجمعات همراه با رعایت نکات بهداشتی از سوی تمام حاضران باشد. با این وجود، حتی در این صورت نیز بهتر است هنگام شیوع بیماری‌های واگیر و کُشنده، به حداقل‌ها اکتفا شود. و این‌که گفته می‌شود فردی با وجود شیوع ویروس‌های کُشنده و یا علی‌رغم بیماری شدید به حرمی رفته و بیمار نشده و یا شفا گرفته، نشانگر و دلیل آن نیست که تجمعات گسترده را در چنین زمان‌هایی ترویج و تبلیغ کنیم!