آشنایی با وقایع و رخدادهای عظیم روز قیامت ، اوصاف قرآنی روز قیامت

وقایع روز قیامت

در روز قیامت حوادثی رخ می دهد و از آیات قرآن مجید به خوبی بر می آید که برپایی معاد یا جهان آخرت تنها در زنده شدن دوباره انسان ها خلاصه نمی شود.

وضع زمین و دریاها و کوه ها

بر اساس آیات سوره های مبارکه تکویر، زلزال، دخان و واقعه، در روز قیامت، لرزشی سخت زمین را فرا می گیرد. آنچه بر زمین پدیدار گشته، فرو می پاشد.

سطح زمین آشکار و نمایان می گردد. زمین شکافته می شود و مردگان از آن بیرون می آیند تا در قیامت محشور گردند.

دریاها از هم شکافته، جوشان و برافروخته می شوند. کوه ها از جا کنده می شوند و به صورت غیر متعادل به حرکت در می آیند و به سان تلی از خاک در می آیند و مانند پشم زده می شوند و نرم و انعطاف پذیر می گردند و سرانجام مانند ذرات غبار پراکنده می شوند. از سلسله کوه های سر به آسمان کشیده، جز سرابی باقی نمی ماند.

وضع آسمان و ستارگان

سوره های تکویر، انفطار، طور و الرحمن درباره وضع آسمان و ستارگان اشاره دارند که وضع آسمان دگرگون می شود و ستارگان از جای کنده می شوند، آسمان دچار نوعی تموج و حرکت پاره پاره و شکافته می شود و مانند گل سرخ و روغن و فلز مذاب روان نمایان می گردد و سرانجام به شکل دود درآمده، در هم پیچیده می شود.

نور، خورشید و ماه به خاموشی می گراید. نظم آن ها به هم می خورد و به سوی زمین پرتاب می گردند.

نفخ صور

در آیات و روایات یکی از نشانه های قیامت”نفخ صور” است و آن دو نفخ دمیدن است که یکی نفخ مرگ است و پیش از قیامت عمومی رخ می دهد، یعنی پیش از برپایی قیامت صدای مهیبی به گوش همه موجودات خواهد رسید که موجب مرگ همه آن ها می شود و به واسطه آن نظام عالم به هم می خورد.

دیگری نفخ حیات است که قیامت برپا می شود و صحنه جهان با نور خدا روشن می گردد و همه انسان ها و حتی حیوانات در یک لحظه زنده می شوند.

قرآن مجید در سوره زمر آیه ۶۸ درباره نفع صور می فرماید؛ و در صور دمیده می شود، پس همه کسانی که در آسمان ها و زمین هستند می میرند مگر آنان که خدا بخواهد. سپس بار دیگر در صور دمیده می شود، ناگهان همگی به پا می خیزند و در انتظار حساب و جزا می مانند.

هر گروهی با امامشان محشور می‌ شوند

در نفخ اول این مرگ است که اماته می‌ شود لذا خالدین فیها است، وقتی نفخ دوم هم زده شد، مردم را به نام انبیاء و امامشان دعوت می ‌کنند؛ اگر دنبال فرعون و نمرود بودند، می ‌گویند فرعونیان و نمرودیان بیایند و اگر حسین و حسن (علیهم السلام) باشند، می‌ گویند حسینی ‌ها و حسنی ‌ها بیایند.

فرمود از مرسلین و هم از مرسل ‌الیه سوال می‌ کنیم. سوال اینجا، اتمام حجت است که استفهامی است و پیامبر که در دنیا مهیمن بر دیگر انبیاست، در قیامت هم مهیمن و شهید شهداست.

حضور انبیاء، ملائکه و اعمال در دادگاه الهی

احضار انبیاء تشریفاتی است، در جریان آمدن پیامبر در قیامت هم دارد که با جلال و شکوه می ‌آیند تا شهادت بدهند؛ شهدا هم فرشتگانی هستند که «کراما کاتبین»اند؛ البته اعضا و جوارح در آن حد نیستند که همراه این شهودان بیایند.

از طرف دیگر عمل هم خودش حاضر است و دیگر جایی برای انکار نیست.

جزاء وفاقا داده می شود

در روز قیامت جزای آنان بیش از گناهانشان نیست، بلکه عصاره عملشان را به آنان نشان می ‌دهیم که باطن عمل و یا تجسم عمل است.

در قصه حضرت آدم دارد که ابلیس استکبار کرد و کان من الکافرین شد، علامه طباطبایی در اینجا تعبیر لطیفی دارند که خداوند از همان روز ازل که این ها را آفرید قبل از آزمون می‌ دانست که درون او ناصادق است و امتحان سجده را پیش آورد.

یک جزای صددرصد موافق است؛ موافق بودنش به این است که این خودش است یعنی این عذاب خود آن عمل است. مثل جزای دنیا نیست که عقاب دنیا غیر از جرم دنیا باشد.

در دنیا یک نفر جرمی مرتکب می شود جریمه اش فرض کنید زندان است، زندان غیر از جرمش است یا جریمه اش قصاص است، قصاص غیر از جرمش است. ولی در آنجا چیزی شبیه عمل و عکس العمل است و بلکه بالاتر از عمل و عکس العمل است.

این جزای موافق هم بعد از این است که آن گناه با شوینده هایی که خدا قرار داده است پاک نشود و با داروهایی که او مقرر کرده درمان نشود.

این پاک کننده ها و داروهای درمانگر عبارتند از: توبه، عمل صالح، رنج دنیوی، سختی جان کندن، فشار قبر، عذاب برزخ، شفاعت (انبیاء و اولیاء علیهم السلام علما و شهدا و صلحا و …) ، دعای گذشتگان و آیندگان و …

در نهایت اگر شدت و عمق گناه به حدی بود که هیچکدام از این امور نتوانست در آن کارگر بیفتد نوبت به سوزاندن زخم می رسد که فرمودند: «آخِرُ الدَّوَاءِ الْکَیُّ»؛ آخرین دارو و راه درمان سوزاندن است. (نهج البلاغه، خطبه ۱۶۸)

در هر صورت، این یک قانون الهی است که فرمود:«مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلا یُجْزى‏ إِلاَّ مِثْلَها»؛ آنان که به صحنه قیامت و حساب، کار بد بیاورند، جز به مانند آن مجازات نبینند. (۱۶۰/انعام

حضرت سجاد علیه السلام مرتب می فرمود: «وَیْلٌ لِمَنْ غَلَبَتْ آحَادُهُ أَعْشَارَهُ»؛ وای بر کسی که جمع کیفرهای تک تک او از ده تا ثوابی که به او می دهند بیشتر شود.

اوصاف رستاخیز ، وقایع روز قیامت

قرآن، نام ها و اوصاف مختلفی برای قیامت بر شمرده است که هر یک به حقیقتی اشاره دارند. برخی از آن ها عبارتند از:

۱. واقع شدنی و تردید ناپذیر است

قرآن در آیه ۲ سوره واقعه و آیه ۷ سوره حج قیامت را امری می داند که در وقوعش هیچ شک و تردیدی نیست.

۲. نزدیک بودن

قرآن در آیه ۷ سوره معارج قیامت را نزدیک می شمارد. و در برخی از تعابیر از آن با کلمه “فردا” یاد می کند از جمله آیه ۱۸ سوره مبارکه حشر.

۳. حق بودن قیامت

قرآن در آیه ۳۹ سوره نباء قیامت را روز حق می داند، روزی است که در آن حق مطلق، ظهور می کند و جایی برای باطل نیست و هر کسی به حق خود می رسد.

۴. خبر بزرگ

قرآن در آیه ۶۷ سوره ص، آیه ۱۵ سوره یونس و آیه ۳ سوره هود از قیامت با عنوان “خبر بزرگ” یاد می کند و نیز با تعبیر”روز عظیم”، زیرا رویدادهای عظیمی در آن رخ می دهند و همچنین با تعبیر “روزکبیر”.

۵. روز فریاد

صحنه محشر را “روز فریاد” و یوم التناد” گویند. این نام، بدان جهت است که دوزخیان بهشتیان را صدا می زنند. (اعراف آیه ۵۰)

۶. روز فرار

قرآن مجید، قیامت را “روز فرار” می داند، روزی که انسان از برادر و مادر، پدر و همسر و فرزندانش می گریزد و هر کس به کار خود مشغول است و به تعبیری، روز قطع پیوندها است که رابطه خویشاوندی گسسته می شود. (آیات ۷_ ۳۴ سوره عبس و ۱۰۱ سوره مومنون)

۷. پیر کننده

قیامت روزی است کودکان و نوجوانان در آن پیر می شوند. دلیل آن شاید طولانی بودن و یا سخت بودن حوادث آن روز است. (آیه ۱۷ مزمل)

۸. آشکار شدن رازها

در قیامت، همه رازها و اعمال انسان آشکار می گردند و مومنان و بدکاران با چهره خود بازشناخته می شوند و نامه اعمال انسان گشوده می گردد، نامه ای که همه اعمال در آن ثبت است و هر کس هر عمل خوب و بدی را که انجام داده می بیند. ( سوره طارق آیه ۹ و سوره تکویر آیه ۱۰)