آشنایی با ۷ فیلم مشترک از تیم برتون و دنی الفمن + عکس و جزئیات
اصولا وقتی رابطه و همکاری یک کارگردان با یک بازیگر یا آهنگساز مثل تیم برتون و دنی الفمن ادامه پیدا کند توجه مخاطبان به آثار مشترک آن‌ها جلب می‌شود. همکاری یک کارگردان و بازیگر به راحتی روی پرده مشهود است اما همکاری کارگردان و آهنگساز می‌تواند زیربنای یک فیلم کامل باشد. کارگردانان و آهنگسازانی مانند هیچکاک و هرمان و لئونه و موریکونه تاثیر خاص خود را بر سینمای کلاسیک به جا گذاشتند اما مخاطبان مدرن زوج‌هایی مانند استیون اسپیلبرگ و جان ویلیامز یا تیم برتون و دنی الفمن را بهتر می‌شناسند.
برتون و الفمن فیلم‌های کم‌تری نسبت به اسپیلبرگ و ویلیامز در کنار هم ساخته‌اند اما این آثار تنوع بالایی دارند و شامل فیلم‌هایی در ژانرهایی مختلف مانند موزیکال و درام، وحشت و فانتزی هستند. آثار بصری برتون و قطعات الفمن سبک مشخصی دارند اما تنوع کار این زوج بیشتر از آن چیزی است که به آن پرداخته می‌شود. مشخص نیست که همکاری بعدی آن‌ها در چه زمانی صورت بگیرد اما به هر حال بد نیست با هم هفت مورد از بهترین آثار آن‌ها تا به امروز را بررسی و رتبه‌بندی کنیم.
۷. ماهی بزرگ (Big Fish)
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: ایوان مک‌گروگر، آلبرت فینی، هلنا بونهم کارتر
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۳
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
در طول سال‌های اخیر قطعات موسیقی الفمن برای برتون کم‌تر مورد توجه قرار گرفته‌اند. فیلم‌های اخیر آن‌ها مانند «بیتل‌جوس» بیشتر متکی به ستاره‌های سینما یا چهره‌ها و صداهای فراموش‌نشدنی هستند. در طرف مقابل، موسیقی «ماهی بزرگ» بیشتر به عنوان یک بازیگر و شخصیت اصلی عمل می‌کند که اهمیت زیادی در موفقیت فیلم دارد. به یاد آوردن همه قطعات موسیقی «ماهی بزرگ» دشوار است اما باید گفت که داستان بدون این آهنگ‌های ملایم به خوبی پیش نمی‌رود. جنوب آمریکای معاصر یک محیط غیرمعمول برای آثار تیم برتون بود و موسیقی الفمن بدون این که به کلیشه تبدیل شود، حال و هوای این مکان را منعکس می‌کند. این قطعات چاشنی بسیاری از سکانس‌های فانتزی فیلم هستند که موثرترین آن‌ها در صحنه نسبتا اغراق‌آمیز ملاقات اد بلوم با همسرش است.
۶. چارلی و کارخانه شکلات‌سازی (Charlie and the Chocolate Factory)
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: جانی دپ، جوردن فرای، دیپ روی
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۵
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
هیچ‌کدام از اقتباسات کتاب کودکانه رولد دال چندان در به تصویر کشیدن شکلات‌ساز عجیب و غریب، ویلی ونکا (آن‌طور که دال او را توصیف می‌کرد) موفق نبودند اما برتون و الفمن اشعار دال را به خوبی به سینما منتقل کردند و «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» دارای یک موسیقی متن خاطرانگیز و تاثیرگذار است. الفمن و برتون برای ساختن آهنگ‌های اومپا مومپا، از بالیوود و داستان‌های اساطیری گرفته تا پارک‌های موضوعی و گروه کوئین، به دنبال کهن‌الگوهای مختلف موسیقی بودند. همه این سبک‌ها به ایجاد تنوع زیاد در سکانس‌های فیلم کمک کردند و تفاوت قابل توجهی بین بخش‌های عادی فیلم و بخش‌های موزیکال آن ایجاد نمودند. در این فیلم، ریتم‌ها و سازهایی آشنا و مشابه با سایر همکاری‌های برتون و الفمن را می‌شنویم. موسیقی «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» یکی از معدود همکاری‌های خاص و موفق این زوج پس از ماهی بزرگ است.
۵. بتمن (Batman)
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: مایکل کیتون، جک نیکلسون، کیم بسینگر
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
حتی امروزه که سیل فیلم‌های کمیک‌بوکی متوقف نمی‌گردد، «بتمن» تیم برتون فیلم مهمی در این ژانر محسوب می‌شود. امروزه سکانس‌های اکشن گسترده‌تر و جلوه‌های ویژه ظریف‌تر شده‌اند و نسخه‌های دیگر از شوالیه تاریکی مورد توجه قرار گرفته‌اند (اگرچه نسخه برتون چیز دیگری است) اما موسیقی «بتمن» دنی الفمن و موسیقی جان ویلیامز برای «سوپرمن»، قطعاتی بی‌رقیب باقی مانده‌اند. شخصیت قهرمانانه بتمن، پایه و اساس کلیت این موسیقی است که یکی از جامع‌ترین آثار الفمن برای برتون به حساب می‌آید. این موسیقی مانند فرآیند تولید و طراحی لباس، فضای نوآر کلاسیک هالیوود و ملودرام روان‌شناختی معاصر داستان را به بهترین نحو ممکن منعکس می‌کند. بهترین قطعه این فیلم، «به سوی راز» است که در سکانس بت‌موبیل درون غار و در پایان‌بندی پیروزمندانه بتمن پخش می‌شود.
۴. سیاره میمون‌ها (Planet of the Apes)
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: مارک والبرگ، هلنا بونهم کارتر، تیم راث
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۱
- امتیاز راتن تومیتوز: ۴۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۷ از ۱۰
مردم همیشه نسبت به «سیاره میمون‌ها» به کارگردانی برتون بدبین هستند و از آن انتقاد می‌کنند. البته که این فیلم، فیلمنامه‌ای درخور اسکار ندارد اما بسیار سرگرم‌کننده‌تر از آن چیزی است که شناخته می‌شود. برخی از فیلم‌ها باید به عنوان اثری تجربی در نظر گرفته شوند تا یک فیلم روایی. تقریبا تمام نکات مثبت «سیاره میمون‌ها» در سال ۲۰۰۱ از دیدگاه برتون از فرهنگ میمون‌های ابتدایی در دوران ماقبل صنعتی، جنگ‌های پیش از اختراع سلاح گرم و دنیای ساده ریشه می‌گیرد. الفمن این برداشت و مضامین را با یک موسیقی تهاجمی و با سازهای کوبه‌ای (سازهای مورد علاقه الفمن) تکمیل کرد.
او دوست دارد که قطعات کوبه‌ای را خودش ضبط کند و به همین دلیل موسیقی این فیلم یک اثر اصیل و غیرمعمول است. قطعات این فیلم بهترین فضا برای شنیدن طیف کاملی از صداهای ضربی غیرمعمول و ریتم‌هایی است که الفمن در آستین خود دارد. این قطعات در هنگام پخش چندان مشهود نیستند اما به هر حال اثری منحصر به فرد در بین همکاری‌های برتون و الفمن محسوب می‌شوند.
۳. بازگشت بتمن (Batman Returns)
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: مایکل کیتون، میشل پفیفر، دنی دویتو
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
موسیقی «بتمن» در فیلم سال ۱۹۸۹ جذاب و زیباست (والس جوکر نیز جالب است اما به صورت پراکنده استفاده می‌شود). موسیقی «بازگشت بتمن» نیز این جذابیت را حفظ می‌کند و علاوه بر آن، پنگوئن و زن گربه‌ای هر کدام لایت‌موتیف‌های کاملا توسعه‌یافته خود را دارند. پنگوئن با بازی دنی دویتو شخصیتی ترسناک است و تم موسیقیایی او بیشتر نمایانگر یک مرد انتقام‌جو است و تم زن گربه‌ای نیز به خوبی جنون و تراژدی این کاراکتر را نشان می‌دهد. شخصیت‌ها با یک‌دیگر درگیر می‌شوند و خطوط داستانی و قطعات منحصر به فرد هر کدام از آن‌ها دائما درهم تنیده می‌شود. موسیقی الفمن بهترین موسیقی است که برای یک فیلم کمیک‌بوکی نوشته شده است و تمام مدعیان بعدی فاصله بسیار زیادی با آن دارند. موسیقی «بازگشت بتمن» در میان آثار مشترک برتون و الفمن، یکی از سرگرم‌کننده‌ترین آثار برای گوش دادن است و هر شخصیت از نظر موسیقیایی، بسیار کامل تعریف شده است.
۲. کابوس قبل از کریسمس (The Nightmare Before Christmas)
- کارگردان: هنری سلیک
- صداپیشگان: دنی الفمن، تیم برتون، کیم پیج
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۳
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
این همکاری برتون و الفمن کمی متفاوت‌تر است. هنری سلیک کارگردان این فیلم بود و کاملا شایسته تحسین است اما شخصیت جک اسکلینگتون ساخته تیم برتون بود و الفمن و برتون حتی قبل از این که سلیک وارد پروژه شود، چند آهنگ اول این فیلم را با هم نوشتند. موسیقی «بازگشت بتمن» حسی اپرایی را تداعی می‌کند اما موسیقی «کابوس قبل از کریسمس» خودش تقریبا یک اپراست و تمام خطوط داستانی اصلی و چرخش‌های شخصیت‌ها از طریق موسیقی انجام می‌شود. این قطعات بخشی از داستان فیلم هستند و بدون اغراق باید گفت که الفمن مانند کارولین تامپسون یکی از فیلم‌نامه‌نویسان این اثر است. الفمن با صداپیشگی کاراکتر جک و هم‌چنین ساخت قطعات و نوشتن متن موسیقی، نقش مهمی در ساخت این فیلم داشت. موسیقی متن فیلم «کابوس قبل از کریسمس» بیشتر از هر قطعه دیگر در این لیست حتی امروزه هم تازگی دارد و مخاطبان هنوز از شنیدنش لذت می‌برند.
۱. ادوارد دست‌قیچی (Edward Scissorhands)
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: جانی دپ، وینونا رایدر، کتی بیکر
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
موسیقی «ادوارد دست‌قیچی» برخلاف دو اثر قبلی این لیست، به عنوان یک موسیقی جدا و هنگام گوش دادن به تنهایی شاید چندان تاثیرگذار نباشد. در واقع، تصاویر و موسیقی این فیلم بیش از هر همکاری دیگر برتون و الفمن، کاملا جدایی‌ناپذیر و به هم مرتبط هستند. این مسئله در تمام لحظات کمدی و درام فیلم صدق می‌کند. تبدیل ناگهانی ریتم آرام به ریتمی پر جنب و جوش در سکانسی که مردان همسایه با خودروهای خود به سر کار می‌روند هنوز بر بینندگان تاثیرگذار است. تم موسیقیایی کاراکتر ادوارد، درست مانند شخصیت خودش، خام و آسیب‌پذیر و بیانگر لطافت روح او و به شدت به یادماندنی است. آوازهای گروه کر و بسیاری از عناصر دیگر هم در همکاری‌های بعدی برتون و الفمن مورد استفاده قرار گرفتند اما «ادوارد دست‌قیچی» و موسیقی آن هنوز دلخراش‌ترین و زیباترین مشارکت این زوج به حساب می‌آید.
