ضرب المثل های ملل که تاکنون نشنیده اید

در مورد پیدایش و رواج امثال و اصطلاحات مثلی هیچ گونه اطلاعی در دست نیست. جملاتی که امروزه به عنوان امثال و حکم شناخته شده و در تکلم عموم جاری است، ابتدا گفتار لحظه‌ای و ترواش برق‌آسای اندیشه انسان سخن‌گو بوده که به لحاظ مؤثربودن، دقیق‌بودن و دلنشین‌بودن آن در ذهن شنونده حک و سپس تکرار شده‌است. اولین گوینده یک عبارت مثلی به همان اندازه ناشناس است که گویندگان و نویسندگان اشعار فولکلوریک و اساطیر باستانی. کتب مقدس مانند تورات، انجیل و قرآن نه تنها یکی از سرچشمه‌های لایزال پند و اندرز می‌باشند بلکه بسیاری از امثال و حکم و اصطلاحات مثلی نیز این منابع اخذ شده‌اند. اگر اناجیل عهد عتیق و عهد جدید را به عنوان منبع امثال و حکم و اصطلاحات مثلی شناخته‌اند، به دلیل ترجمه آگاهانه آن به وسیله نابغه زبان آلمانی، دکتر مارتین لوتر^∗ است. ترجمه لوتر یک برگردان تحت‌الفظی نیست بلکه تولّدی دیگر از کتاب مقدس مسیحیان است که عناصر فرهنگی و ادبیات مردم آلمان (اروپا) در آن مؤثر بوده‌است. به روایتی دیگر، مارتین لوتر ابتدا انجیل را آلمانی کرد و پس آنگاه به مردم آلمان هدیه نمود.

زندگی بدون عشق، همچون سال بدون بهار است. (مثل سوئدی)

هر چیزی را علت و اسبابی است. (مثل ایتالیایی)

دست راست جان کنده و دست چپ، عمدتاً مصرف‌کننده است. (مثل اسپانیایی)

یک تن طلا نمی‌تواند یک ثانیه وقت را بخرد. (مثل چینی)

سپردن راز به یک فرد دهان‌لق، مثل حمل کردن گندم با کیسه سوراخ است. (مثل آفریقایی)

زیر فانوس دریایی تاریک است. (مثل ژاپنی)

حسادت اولین درس شیطان به انسان احمق است. (مثل فرانسوی)

بدبختی پشت در ایستاده و منتظر فرصت مناسب جهت دخول است. (مثل اسپانیایی)

اگر دیر برسید، بهتر از آن است که هرگز نرسید. (مثل انگلیسی)

ما به سان یک احمق شروع کرده و در اثر تجربه‌اندوزی عاقل می‌شویم. (مثل آفریقایی)

در جایی که آب عقب نشسته، در آن‌جا تمساح است. (مثل آفریقایی)

قبل از اینکه تشنه شوی، چاه را حفر کن. (مثل چینی)

هرچقدر تعداد خدمتکاران بیشتر باشد، به همان اندازه نیز خدمات‌شان بدتر می‌شود. (مثل هلندی)

مرگ، به یک نسبت به در خانه گدا و سلطان می‌کوبد. (مثل ایتالیایی)

اگر کسی یک بار مرا بفریبد، شرم بر او باد، ولیکن اگر بار دوم نیز فریفته شوم، شرم بر من باد. (مثل ژاپنی)

بره، بهای سنگینی را برای دوستی گرگ و سگ نگهبان می‌پردازد. (مثل اسپانیایی)

همسفری خردمند داشتن به این می‌ماند که نیمی از راه را رفته باشی. (مثل روسی)

پسر، استخوانی برای دوران سخت است. (مثل آفریقایی)

کلمه ادا شده، ماندگار است. (مثل برمه‌ای)

خردمندی، خریدی خوب است، اگرچه گران است. (مثل هلندی)

در پایان بازی است که برنده نهایی مشخص می‌شود. (مثل ایتالیایی)

سگ بی‌شعور، بیشتر از هر سگ دیگری پارس می‌کند. (مثل ژاپنی)

درخت دانش با اشک آبیاری می‌شود. (مثل سوئیسی)

یک قفل برای کیفت و دو قفل برای دهانت بخر. (مثل اسپانیایی)

کم حرف بزن و زیاد گوش کن. (مثل آفریقایی)

او مرا در پناه بالش گرفته و لیکن با نوکش به من نوک می‌زند. (مثل هلندی)

در ایام سختی، اقوام بهترین هستند. (مثل برمه‌ای)

مرد عمل شاید آدم پولداری نباشد، اما شخص مصممی است که می‌داند دنبال چیست و کجا باید برود. (مثل انگلیسی)

هر پرنده‌ای که نوک بخورد، می‌خواند. (مثل هلندی)

از سایه مرد و نیش زنبور برحذر باش. (مثل برمه‌ای)

پیش از اقدام، اندیشه کن. (مثل ایتالیایی)

قطرات باران، کم‌کم ظرف را پر می‌کند. (مثل آفریقایی)

ثروتمندان، نگرانی‌های زیادی دارند. (مثل ژاپنی)

عشق مانند سوپ است، لقمه اول داغ است و لقمه‌های بعد به تدریج سرد می‌شود. (مثل اسپانیایی)

خدا، دانش را در برابر تلاش فروخته و افتخار را در برابر خطرپذیری. (مثل هلندی)

تاکنون کار سخت، آسیبی را متوجه کسی نکرده است. (مثل ایتالیایی)

انسان خردمند همه چیز را نمی‌داند، فقط احمق‌ها هستند که خیال می‌کنند همه چیز را می‌دانند. (مثل آفریقایی)

هر قدر بیشتر ماهی بخواهی، باید به دریا بیشتر نزدیک شوی. (مثل انگلیسی)

یک نفر نمی‌تواند در یک زمان در دو قایق پارو بزند. (مثل آفریقایی)

زمانی که درخت می‌افتد، هر کسی با یک تبر به جانش می‌افتد. (مثل ایتالیایی)

ایده دیگری را به ایده شخصی ترجیح نده. (مثل رومی)

اگر سه نفر خرت خواندند، برای خودت گوش بگذار. (مثل هلندی)

با تلاش و بردباری، برگ توت تبدیل به پیراهن ابریشم می‌شود. (مثل چینی)

فراموش کردن بدی، بهترین نوع انتقام است. (مثل اسپانیایی)

دلت را همچنان تمیز کن که ظرفت را. (مثل چینی)

نصیب یک زیباپرست، مشقت می‌شود. (مثل رومی)

سلاح، زن و کتاب باید به طور روزانه مورد توجه قرار گیرند. (مثل هلندی)

کسی که به دنبال دوستی بگردد که هرگز خطا نمی‌کند، تا ابد بدون دوست خواهد ماند. (مثل کلیمی)

در چشم کسی که در راه عشق سفر می‌کند، هزار کیلومتر با یک کیلومتر برابری می‌کند. (مثل ژاپنی)

انکار همه چیز، اعتراف به همه چیز است. (مثل ایتالیایی)

زیاد فکر کن، کم حرف بزن و کم بنویس. (مثل اسپانیایی)

بخور برای زندگی کردن، نه زندگی کن برای خوردن. (مثل آمریکایی)

میخی که بیرون بزند، چکش خواهد خورد. (مثل ژاپنی)

فاصله حرف تا عمل زیاد است. (مثل ایتالیایی)

اگر ارباب روحت نباشی، درگیر نیرنگ و رسوایی خواهی شد. (مثل رومی)

به بدبین گفتند؛ فالی نیک بزن تا پس از مراجعت از سفر قبایی برایت بخرم. گفت: بلکه برنگشتی! (مثل ترکی)

انسان از گناه کردن خسته نشده و خداوند نیز از بخشیدن خسته نمی‌شود. (مثل اسپانیایی)

تسویه‌حساب، پایان دوستی است. (مثل ایرلندی)

دشمنی با مرد عاقل بهتر از رفاقت با انسان نادان است. (مثل عربی)

یک لحظه بیشتر زندگی کردن، ارزنده‌تر از هزار سکه طلاست. (مثل عربی)

آدم عاری از اندیشه، آدم عاری از عمل است. (مثل ایتالیایی)

در هنگام دوستی‌های تازه از دوستان قدیمی خود غافل مشوید. (مثل رومی)

اقامتگاه خود را دائم تغییر بده، زیرا لذت زندگی در تنوع است. (مثل تازی)

کسی که کارهای زیادی را شروع می‌کند، تعداد کمی را به پایان می‌رساند. (مثل اسپانیایی)

انسان تحمل هر چیزی را دارد، الا روزگار خودش را. (مثل هلندی)

اگر ما آن‌چه بایستی کنیم، می‌کردیم، به آن‌چه بایستی داشته باشیم، می‌رسیدیم. (مثل اسکاتلندی)

هر کار ارزشمند، ارزش آن را دارد که شروع بد داشته باشد. (مثل انگلیسی)

کسی که به هنر چاپلوسی آراسته نیست، از توان حرف زدن نیز محروم است. (مثل ایتالیایی)

آغاز تندرستی، شناخت بیماری است. (مثل اسپانیایی)

همه آدم‌ها در مقطعی از عمرشان دیوانه بوده‌اند. (مثل رومی)

کسی که به دنبال دیگری است، روی آرامش را نخواهد دید. (مثل هلندی)

نوک خار کوچک است، ولیکن درد حاصله‌اش فراموش ناشدنی است. (مثل ایتالیایی)

رازت را به کسی مگو، مگر آن که بخواهی همه از این مسئله مطلع شوند. (مثل رومی)

کسی که از برگ می‌ترسد، نباید وارد جنگل شود. (مثل هلندی)

دوستی را به من نشان بده که با من گریه کند، وگرنه کسانی که با من بخندند، فراوانند. (مثل یوگسلاوی)

یک تماشاچی بهتر از یک بازیکن، بازی را می‌بیند. (مثل اسپانیایی)

کسی که در آغاز کار فکر و تأمل نکند، در آخر کار، آه خواهد کشید. (مثل ایتالیایی)

استراق سمع کنندگان، هیچ‌گاه چیز خوبی نخواهند شنید. (مثل اسپانیایی)

مادامی که از تو نظر نخواسته‌اند، نظر مده. (مثل رومی)

نصف یک تخم‌مرغ بهتر از پوست آن است. (مثل هلندی)

چگونه می‌توانید یک فیل را بخورید؟ جوابش این است: «لقمه لقمه». (مثل انگلیسی)

شانس خوب، با بدبیاری‌های زیاد همراه است. (مثل ژاپنی)

به فرزندی که پدرش را به دار آویخته اند از طناب سخن نگویید./ضرب المثل اسکاتلندی

به گوش کمتر از چشم اعتماد کن./ضرب المثل ولزی

آدم عاقل فقط روزهای طلایی را می شمارد./ضرب المثل چک و اسلواکی

تا زمانی که انسان سالم است حتی آب نوشابه ای است خوش طعم./ضرب المثل بلغارستانی

معنی همه چیز دانستن هیچ ندانستن است./ضرب المثل ایتالیایی

زن فقط یـک چـیز را پـنهان نـگاه می‌دارد آن هم چیزی است که نمی‌داند/ضرب المثل انگلیسی

انـسان عـیوب خـود را فـقط از چـشمان افـراد دیـگر مـی تواند بـبیند./ضرب المثل چینی

زن و پرنده بدون آنکه به عقب برگردند، می توانند ببینند/ضرب المثل فرانسوی

اگر می خواهی مزرعه خوشبختی را توسعه بدهی خاک قلبت را هموار کن./ضرب المثل چینی

دست سیاه را غالباً با دستکش سفید پنهان می دارند./ضرب المثل اسپانیولی

خنده خون سالم تولید می کند./ضرب المثل ایتالیایی

حتی شکوه وعظمت یک رودخانه موقع ریختن به دریا پایان می یابد/ضرب المثل روسی

تا وقتی که زبان زنده است ملت نمرده است./ضرب المثل چک و اسلواکی

معجزات رخ می داد اگر جوانان می دانستند و پیران می توانستند!/ضرب المثل بلغارستانی

تپه ای وجود ندارد که دارای سراشیبی نباشد./ضرب المثل ولزی

عشق چون آتش با دود شروع می شود و با خاکستر تمام می شود./ضرب المثل تازی (عربی)

در خانه ای که زن نباشد روشنایی نیست./ضرب المثل چینی

به فرزندی که پدرش را به دار آویخته اند از طناب سخن نگویید./ضرب المثل اسکاتلندی

محبت و ترس با هم جمع نمی شوند/ضرب المثل انگلیسی

گذشته گـذشت و آنچه می آید بر تـو پوشیده است، آنچه را که در دست داری مغتنم شمر/مثل هندی

درستکار باش و از هیچ کس نترس./ضرب المثل آلمانی

لقمه در دست همسایگان همیشه درشتتر به نظر می آید./ضرب المثل روسی

اگر می خواهی گرم باشی باید دود را تحمل کنی/ضرب المثل اسلواکی

اگر زن گناه کرد، شوهرش معصوم نیست./ضرب المثل ایتالیایی

مار به همه جا میرود ولی در داخل سوراخ خود راست وارد می شود/ضرب المثل ارمنستانی

یک گفت و شنود ساده با یک مرد عاقل به اندازه یک ماه مطالعه ارزش دارد/ضرب المثل چینی

به هیچ کس به جز خودت و اسبت اعتماد نکن!/ضرب المثل یو گسلاوی

کسی که به خیال خود می خواهد فقط ضربه ای بزند ممکن است مرتکب قتلی شود./ضرب المثل فرانسوی

مهربانی «می خزد» آنجا که نمی تواند راه برود/ضرب المثل اسکاتلندی

مردگان چشم زندگان را می گشایند./ضرب المثل اسپانیولی

عجله، پدر ناکامی است./ضرب المثل انگلیسی

آن کس که جرأت مبارزه در زندگی را ندارد، بالاجبار طناب دار را به گردن می اندازد./ضرب المثل چینی

هر جا که آفتاب نیاید پزشک می آید./ضرب المثل چک و اسلواکی

عشق یعنی ترس از دست دادن تو/ضرب المثل ایتالیایی

زیستن یعنی تلاش کردن/ضرب المثل آلمانی

دنـبال دو تـا خـرگوش مـی دوی هـیچ کـدامشان را نـمی گیری./ضرب المثل روسی

آنچه را زن بخواهد، خدا خواسته است/ضرب المثل فرانسوی

بدون عرق ریختن نمی توان به عسل دست یافت/ضرب المثل یو گسلاوی

اقامتگاه خود را دائم تغییر بده. زیرا لذت زندگی در تنوع است./ضرب المثل تازی (عربی

اگـر از تـلاش دسـت بـرداری از زیـستن هـم دسـت بـرداشته ای./ضرب المثل چینی

بت تراشها کمتر اطاعت بت را می نمایند و کمتر با آنها هستند، زیرا می دانند که چه ساخته اند./مثل هندی

لئیم (بخیل) یک چشم دارد و جاه طلب کور است/ضرب المثل ارمنستانی

عاقل عفو می کند و احمق فراموش می کند/ضرب المثل ایتالیایی

کودک بمان تا بچه هایت همیشه دوستت داشته باشند/ضرب المثل هلندی