اماکن تاریخی بندر چابهار کدامند؟

تنها بندر اقیانوسی ایران چابهار است که در کرانه مکران و اقیانوس هند واقع شده است، این بندر از نظر موقعیت گردشگری و تجاری و تاریخی مورد توجه مسافران و گردشگران بسیاری است که در اینجا به معرفی اماکن تاریخی این بندر زیبا می پردازیم؛

ساختمان تلگرافخانه انگلیسی ها

تلگراف خانه انگلیسی ها یکی از قدیمی ترین تلگراف خانه های ایران است. این بنا به عنوان اولین مرکز تجاری کمپانی هندشرقی در بندر جاسک ساخته شد که بعدها به تلگراف خانه تبدیل شد و به همین نام نیز مشهور است. ساختمان قدیمی تلگرافخانه قدیمی ترین بنای مدرن و ساختمان های سنگی منطقه چابهار است که توسط انگلیسی ها اواخر دوران قاجار در سال ۱۸۶۴ میلادی برای رونق دریانوردی، تجارت و ایجاد ارتباط بین هند، گواتر، جاسک و بندر عباس بنا شد. بنای تلگرافخانه از معدود بناهایی است که در زمان حکومت قاجار در این بندر ساخته شد، وجود سایه بان های شیروانی، سفالی و قوس های هلالی ، این بنا را منحصر به فرد کرده اند. این اثر زیبا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

قلعه پرتغالی ها

این دژ در قرن دهم هجری به عنوان پایگاه نفوذی پرتغالی ها بر ایران و کشورهای حاشیه استفاده می شده که با رشادت همل بلوچ سردار نادر شاه افشار با فراری دادن پرتغالی ها پس گرفته شد. شیوه ساخت این بنا شبیه به کاروانسرای شاه عباسی بیستون است، که در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. مصالح به کار رفته در ساخت قلعه پرتغالی ها آجر،سنگ و گچ می باشد وآثار و تزئینات از آجر و سنگ در اطراف گلدسته ها باقی مانده است. از مناره این قلعه برای دیده بانی استفاده می شده است، چون به همه جای خلیج چابهار دید کافی دارد و از فاصله زیادی از دریا دیده می شود. تزئینات این قلعه شبیه بناهای دوران سلجوقی می باشد، که خط های عربی و کوفی از اثر برجستگی ها و گودی ها مشخص می شود. این اثر در لیست آثار ملی ثبت شده است.

قلعه انوشیروان

قلعه انوشیروان سنگان در بخش دشتیاری دهستان باهوکلات در دو کیلومتری روستای سنگان بر فراز کوه واقع شده است. قدمت این بنا به ۳۰۰ سال می رسد. انوشیروان خان گیچکی حدود ۳۱۱ سال پیش به باهوکلات مهاجرت کرده و این بنا را ساخته است.

مسجد جامع تیس

یکی از قدیمی ترین آتار تاریخی چابهار مسجد جامع تیس یا طوبی است که قدمت آن به ۱۲۵۰ سال قبل بر می گردد که به روایتی دومین مسجد بعد از اسلام در ایران است. این مسجد که مربوط به اهل تسنن است به تک مناره نیز معروف است و از لحاظ معماری به مساجد و بناهای هند و پاکستان شبیه است. نقش و نگار و رنگ آمیزی نمای بیرونی و داخلی مسجد بسیار چشم نواز است. به دلیل بالا رفتن جمعیت روستای تیس، مردم روستا در حال توسعه مسجد در قسمت شرقی می باشند.

قدمگاه خواجه خضر

خواجه خضر از بزرگان و مردان نیکنام چابهار و مورد احترام بومیان است. آرامگاهی از وی بر جای نمانده است زیرا مردم معتقدند وی زنده و حامی دریا، لنج ها و قایق هاست اما دارای قدمگاهی است که پیروانش به زیارت آن می شتابند. در قدیم مراسم خاصی در این قدمگاه برپا می شد. خیرات کردن خرما و حلوا یا قربانی کردن گوسفند در این قدمگاه مرسوم است. بسیاری از دریانوردان پس از پایان سفر و رسیدن به ساحل در این قدمگاه شمع روشن می کنند.

حسینیه آل رسول

یکی از آثار مذهبی و بناهای تاریخی چابهار حسینیه آل رسول است که مربوط به دوره قاجار می باشد که در سال ۸۱ ثبت آثار ملی ایران گردیده است. این اثر در بافت قدیمی چابهار و در مجاورت دریا واقع شده که شامل یک حیاط کوچک ساختمان حسینیه و یک حیاط خلوت است. قسمت داخلی و خارجی حسینیه به شکل زیبایی تزئین گردیده است. حسنیه آل رسول در بلوار شهید ریگی ،خیابان وحدت یا بازار قدیم واقع شده است.

ساختمان قدیمی گمرک

ساختمان قدیمی گمرک مربوط به اواخر دوره قاجار است و در بافت قدیمی شهر واقع شده است. همینطور که در حال قدم زنی در بافت قدیمی و تماشای بناهای تاریخی چابهار هستید به حاشیه غربی حسینیه آل رسول که رسیدید ساختمانی آجری توجه شمارا به خود جلب می کند این بنا که قسمت هایی از بدنه آن از سنگ کپراگ است و سقفی چوبی دارد ساختمان قدیمی گمرک چابهار است.

قلعه بلوچ گت

قلعه بلوچ گت در بخش مرکزی ۵ کیلومتری شمال غربی روستای تیس چابهار واقع شده است.

این قلعه بر بالای کوهی بلندمرتبه قرار گرفته‌است و آثار دیوار دژ و یک برج دیده‌بانی از آن بر جای مانده‌است.

در روی دژ، آب انبارهایی از سنگ و ساروج و گچ در درون صخره ساخته شده‌است.این آب‌انبارها در هنگام نیاز ضروری، آب مورد نیاز درون دژ را تأمین می‌کرده‌اند.

این قلعه دارای یک موقعیت ویژه ای بوده‌است که آبرسانی،دید کافی به دریا و دور بودن آن از دسترس مهاجمان از ویژگی‌های آن بوده‌اند.

مسجد جامع دزک

دزک روستایی است در  ۳ کیلومتری شرقی سراوان.زمان دقیقی برای ساخت مسجد جامع این روستا مشخص  نشده است.اما گفته می شود که تاریخ ساخت بنای آن به دوران صفویه  باز می گردد و یکی از قدیمی ترین بناهای تاریخی چابهار است. مصالح به کار رفته در دیوارها و ستون‌ها از خشت وچینه و پوشش سقف از فرآورده‌های نخل و خرما و گز و کنار است و هر چه در ساخت این بنا به کار رفته برگرفته از فرهنگ بومی منطقه است.

موزه محلی

ساختمان فرمانداری چابهار که بازمانده از دوران قاجار است، اکنون جایگاه ارائه  فرهنگ و تاریخ منطقه است. موزه محلیچابهار بر روی سکویی به ارتفاع یک و نیم متر و به وسعت حدود ششصد و پنجاه متر مربع بنا در ساختمان فرمانداری چابهار واقع شده است.

منبع: مجله تاریخی اراول