آیا دعا و توسل ، صدقه و استغفار در دفع بلا تاثیری دارد ؟
عضو جامعه مبلغین تهران ضمن بیان برخی راهکارهای معنوی در دفع بلا گفت: با تمام گزاره‌های معنوی که در دفع بلا وجود دارد، نباید از بهداشت فردی و عمومی و احتیاط در امور چشم‌پوشی کرد، حجم زیادی از روایات ما اختصاص به بهداشت و نظافت دارد.
تاثیر صدقه و توسل در دفع بلا
سید محمدعلی برقعی رضوی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا ضمن اشاره به برخی راهکارها در دفع بلایا و حوادث گفت: بلا، آزمونی الهی و در واقع نشانه توجه خدا به بندگان است. خداوند در قرآن می‌فرماید «و َلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ؛ و البته شما را به پاره‌ای از سختی‌ها چون ترس و گرسنگی و نقصان اموال و نفوس و آفات زراعت بیازماییم، و صابران را بشارت بده.» (۱۵۵ بقره)، یعنی در این انواع بلایا که خداوند معرفی می‌کند، در نهایت باید با حفظ ارزش‌ها و ساختارهای ایمانی، صبر پیشه کرد، از این رو باید گفت انسان‌ها وقتی در سختی و بلا قرار می‌گیرند عیارشان مشخص می‌شود و نقطه ضعفشان را می‌شناسند، در چنین حالتی روی آوردن به ارزش‌ها و سنت‌های دینی و نبوی(ص) را نباید فراموش کرد؛ بلاها از هر نوعی هم که باشند، راهکارهایی معنوی برای دفع آنها وجود دارد و این راهکارها جهت تغییر سرنوشت انسان‌ها خیلی کارسازند.
وی افزود: اولین گزینه، دعا جهت پیشگیری از بلا است، امیرالمؤمنین علیه السّلام در روایتی فرمود «امواج بلا را با دعا دفع کنید؛ اِدْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ بِالدُّعَاءِ.» و یا امام سجاد علیه السّلام در دیگر روایت فرمود دعا و بلا همواره تا روز قیامت در حال برتری‌جویی بر یکدیگرند؛ زیرا دعا، بلا را برمی‌گرداند هرچند حتمی شده باشد؛ اِنَّ الدُّعَاءَ وَ الْبَلَاءَ لَیَتَوافَقَانِ اِلَی یَوْمِ الْقِیَامَه. اِنَّ الدُّعَاءَ لَیَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ اُبْرِمَ اِبراماً.»
عضو جامعه مبلغین تهران دومین راهکار جهت دفع بلا را صدقه معرفی کرد و گفت: صدقه از سنت دیرینه ما نیز محسوب می‌شود. با جمع‌بندی روایاتمان در باب صدقه درمی‌یابیم این کار سبب دوری بلا از شهر و خانواده و فرد می‌شود. رسول گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمود «صدقه، بلا را دفع می‌کند و آن، مؤثرترین دوا است؛ الصَّدَقهُ تَدفَعُ البَلاءَ، و هِی أنجَحُ دَواءٍ». امام باقر علیه السّلام نیز در روایتی فرمود «نیکی و صدقه، فقر را از بین می‌برد، بر عمر می‌افزاید و ۷۰ مرگ بد را از انسان دور می‌کند؛ اَلْبِرُّ وَ الصَّدَقَهُ یَنْفِیَانِ الْفَقْرَ وَ یَزِیدَانِ فِی الْعُمُرِ وَ یَدْفَعَانِ سَبْعِینَ مِیتَهَ سَوْءٍ.»
برقعی افزود: سومین راهکار جهت دفع بلا، صله رحم است. امیرالمؤمنین علیه السّلام در روایتی فرمود «صله رحم، نعمت‌ها را فراوان مى‌کند و ناگواری‌ها را از بین مى‌برد؛ صِلَهُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَ تَدْفَعُ النِّقَمَ.» یا آن حضرت در دیگر روایت گفت «با صدقه و صله رحم، گناهان خود را پاک کنید و خود را محبوب پروردگارتان کنید؛ کَفِّروا ذُنوبَکُمْ وَتَحَبَّبُوا اِلى رَبِّـکُمْ بِالصَّدَقَهِ وَ صِلَهِ الرَّحِمِ.»
این استاد حوزه و دانشگاه چهارمین اقدام جهت دوری از بلایا را نیکی به والدین دانست و گفت: در روایتی از رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم داریم «صدقه پنهانی و نیکی به پدر و مادر، تهیدستی را برطرف، عمر را دراز و ۷۰ نوع مردن بد را دور می‌کند»؛ یعنی ممکن است گاهی به‌واسطه بلای طبیعی انسان با مرگ مواجه شود، اما نیکی به والدین این بلا را دفع می‌کند.
برقعی اضافه کرد: پنجمین اقدام جهت دفع بلا و یا عذاب الهی، استغفار است همچنان که خداوند در آیه ۳۳ انفال فرمود «وَمَاکَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِیهِمْ ۚ وَمَاکَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ؛ خدا تا تو (پیغمبر رحمت) میان آنها هستی آنان را عذاب نخواهد کرد و نیز مادامی که به درگاه خدا توبه و استغفار کنند باز خدا آنها را عذاب نکند.»
وی گفت: ششمین و مهم‌ترین گزینه در مورد دفع بلا، توسل به اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام است. هیچ زمانی نبوده که ما این سنت قرآنی خود را رها کنیم. ما هرگاه دچار بلا یا گرفتاری می‌شویم، به آستان مقدس اهل عترت توسل می‌کنیم و نباید در هیچ زمانی این رویه را ترک کنیم. خداوند همواره به‌واسطه این بزرگواران ضمن آنکه افراد را در درجات معنوی قرار داده، آنها را از مهلکه‌های زیادی نجات داده است.
برقعی حفظ بهداشت فردی و عمومی را از آموزه‌های مهم دین برشمرد و گفت: با تمام این گزاره‌های معنوی که در دفع بلا وجود دارد، نباید از بهداشت فردی و عمومی و احتیاط در امور چشم‌پوشی کرد بلکه تمام اینها لوازمی جهت پیشگیری‌اند. حجم زیادی از روایات ما اختصاص به بهداشت و نظافت دارد.
