آرتوروز زانو مشکلی است که باید آن را جدی بگیرید
آرتروز زانو بیماری است که باعث درد، تورم و سفتی در مفصل شما میشود. بهطور کلی بروز این عارضه در ناحیه زانو بسیار شایع است و میتواند یک اختلال جدی و ناتوانکننده باشد.
در واقع در صورت ایجاد چنین اختلالی غضروف ناحیه زانو تحلیل میرود و همراه با دردهای شدید خود را نشان میدهد.
اگرچه هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد، اما با انجام اقداماتی ممکن است علائم شما کاهش پیدا کند و بهطور بالقوه پیشرفت بیماری کمتر شود.
آرتروز زانو چیست؟
این بیماری بهدنبال التهاب و زوال غضروف مفصل در ناحیه زانو بروز میکند، غضروف پوششی لغزنده روی انتهای استخوانها است که بهعنوان یک بالشتک عمل میکند و به زانو اجازه میدهد تا بهآرامی خم و صاف شود.
هنگامی که غضروف از بین میرود، فضای بین استخوانها باریک میشود. در آرتروز زانوی پیشرفته، سایش استخوانها روی یکدیگر باعث ایجاد درد ناخوشایندی در این ناحیه میشود.
آناتومی زانو
مفصل زانو ساختاری است که از ۳ استخوان تشکیل شده است:
- استخوان ران
- درشت نی (استخوان ساق پا)
- کشکک (کلاهک زانو)
استخوانها با سطوح غضروفی پوشیده شدهاند که بهعنوان یک تکیهگاه در طول فعالیتهای مختلف، فشارهای وارد و وزن شما را تحمل میکند.
استخوانهای زانو بهوسیله رباطهای قوی و ماهیچههایی که توسط تاندونها به ران و ساق پا متصل شدهاند، به هم وصل میشوند و پایداری این ناحیه را فراهم میکنند.
در یک زانوی سالم، همه این ساختارها باهم کار میکنند تا به زانو اجازه دهند که خمشدن و صافکردن ساق پا را کنترل کند.
پس اگر برایتان سوال پیش آمده که آرتروز کدام قسمت زانو را درگیر میکند؟ باید بدانید که در صورت بروز این بیماری مفصل و استخوانهای زانو دچار آسیب شده و حرکت طبیعی این ناحیه دچار اختلال میشود.
انواع آرتروز زانو
این بیماری بهمعنای التهاب مفصل زانو است که اغلب در نتیجه آن، ساییدگی غضروف تا حدی است که دیگر سطوح استخوانی را بهخوبی تحت پوشش قرار نمیدهد.
غضروف آسیبدیده باعث زبری سطح مفصل میشود و ممکن است منجر به ساییدهشدن مستقیم استخوانها روی یکدیگر شود.
در چنین وضعیتی شما درد مداوم و محدودیت دامنه حرکتی را تجربه خواهید کرد. بهطور کلی انواع آرتروز زانو شامل موارد زیر است.
استئوآرتریت
یکی از شایعترین عارضههایی که ممکن است حرکت شما را با مشکل مواجه کند، آستئوآرتریت است که بهمرور زمان و در صورت عدم توجه به آن، درد شما شدیدتر خواهد شد.
آرتروز بعد از سانحه
بعد از ضربه به زانوی شما در زمان تصادف یا ورزش، غضروف شروع به نازکشدن میکند و دچار ساییدگی استخوان میشوید، البته شاید علائم آن تا چند سال بعد از سانحه بروز نکند.
آرتریت روماتوئید
این اختلال یک بیماری خودایمنی است، در زمانی که سیستم ایمنی شما بهدرستی فعالیت میکند از بدن در برابر عفونت، آسیب یا هرگونه مهاجم خارجی دیگر محافظت خواهد کرد.
در مواردی که بدن با آسیب یا عفونت مبارزه میکند، امکان دارد دچار التهاب داخلی یا خارجی شوید. در واقع پاسخ التهابی یکی از راههایی است که با بروز آن، بدن شما از خود محافظت میکند.
اگر دچار آرتریت روماتوئید شوید، نشاندهنده سیستم ایمنی ناسالم شما است که باعث التهاب در مفاصل میشود. این مسئله حتی در زمانی که مهاجم خارجی نیز وجود نداشته باشد بروز خواهد کرد.
التهاب باعث درد، سفتی و تورم غشای سینوویال میشود که میتواند غضروف شما را نیز از بین ببرد.
علائم آرتروز زانو
این بیماری میتواند فعالیتهای روزمره از جمله راهرفتن و بالارفتن از پلهها را بسیار دشوار کند. علائم آرتریت در زانو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دردی در زانو که میتواند با حرکات و ورزشهای خاص، از جمله پیادهروی طولانیمدت یا ایستادن، بدتر شود.
- سفتی مفصل زانو که خمشدن و صافکردن آن را دشوار میکند.
- گرفتن و قفلشدن زانو زمانی اتفاق میافتد که غضروف آسیبدیده و ناهموار باعث شود که حرکت راحت برای شما سخت شود.
- صدای ترکخوردگی، کرانچ، کلیک یا هر صدایی شنیدنی که هنگام حرکتدادن مفصل آسیبدیده ایجاد میشود.
- ضعف در زانو که اغلب در نتیجه کاهش فعالیت و از بینرفتن عضلات چهارسر ران یا همسترینگ است.
این بیماری ممکن است میزان حرکت فرد را کاهش دهد که این امر نیز مفصل را ضعیفتر کرده و علائم بیماری را بدتر میکند.
آرتروز زانو چه مراحلی دارد؟
آرتروز ۴ مرحله دارد، رایجترین نوع آن به این صورت زانوی شما را درگیر میکند:
- مرحله ۱ (مینور): مرحله ۱ به این معنی است که شما مقداری ساییدگی و پارگی در مفصل زانو دارید، در این زمان احتمالا متوجه درد نخواهید شد.
- مرحله ۲ (خفیف): زمانی گفته میشود که شما در مرحله خفیف هستید که احساس درد و سفتی در ناحیه زانو داشته باشید، اما هنوز غضروف کافی برای جلوگیری از تماس واقعی استخوانها وجود دارد.
- مرحله ۳ (متوسط): در این مرحله هنگام دویدن، راهرفتن و زانوزدن درد بیشتری خواهید داشت زیرا غضروف باریکتر شده و خارهای استخوانی زیادی وجود دارد که میتواند علائم این بیماری را نشان دهد.
- مرحله ۴ (شدید): آرتروز شدید به این معنی است که غضروف تقریبا از بین رفته و زانوی شما سفت، دردناک و بیحرکت میشود، در صورت عدم درمان صحیح ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
عوامل خطرناک برای آرتروز زانو
- سن: استئوآرتریت وضعیتی است که منجر به ساییدگی میشود و هر چه سن شما بالاتر باشد، احتمال ساییدگی غضروف مفصل زانو نیز بیشتر میشود.
- وراثت: نقایص جزئی مفصل یا مشکلات ژنتیکی ممکن است به ایجاد آرتروز در زانو بینجامد.
- اضافه وزن: چاقی به مرور زمان به زانوها فشار بیشتری وارد میکند.
- جراحت: آسیب شدید یا ضربه مکرر به زانو میتواند سالها بعد به این بیماری منجر شود.
- فعالیت شدید: مشاغل و ورزشهایی که نیاز به حرکات فیزیکی تکراری دارند و بر زانو فشار وارد میکنند، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند.
- جنسیت: احتمال ابتلا به این بیماری در زنان یائسه بیشتر از مردان است.
- محرکهای خودایمنی: در حالی که علت آرتریت روماتوئید هنوز ناشناخته باقی مانده است اما محرکهای مختلفی وجود دارد که سبب بروز مشکلات مربوط به سیستم ایمنی میشود.
- سایر شرایط سلامتی: افراد مبتلا به دیابت، کلسترول بالا، هموکروماتوز (سطح بالای آهن در خون) و کمبود ویتامین D بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
درمان آرتروز زانو
برنامههای درمانی بسته به نوع و مرحله بیماری، سن شما، شدت درد و عوامل دیگر متفاوت است. از دستدادن غضروف قابل برگشت نیست، اما راههایی برای کاهش درد و جلوگیری از آسیب بیشتر وجود دارد.
درمانهای غیر جراحی این بیماری عبارتاند از:
- تغییر فعالیتی که ممکن است از افزایش درد و التهاب مفاصل جلوگیری کند که شامل اجتناب از ورزشهای پرتحرک، انجام تمرینات ساده و فعالماندن از نظر بدنی است.
- فیزیوتراپی برای بهبود قدرت و دامنه حرکتی
- کاهش وزن برای پایینآوردن فشار بر روی زانو
- داروها و تزریقات مختلف مانند تزریق اسیدهیالورونیک برای کنترل درد و التهاب
- وسایل کمکی برای راهرفتن مانند عصا یا واکر
آرتروز زانو باعث درد و التهاب در این ناحیه میشود که در صورت عدم توجه امکان دارد دامنه حرکتی شما را با اختلال مواجه کند.
علائم آن شامل درد در هنگام انجام فعالیت، قفلشدن زانو، صدای ترکخوردگی و ضعف در این ناحیه میشود، از انواع آن نیز میتوان به استئو آرتریت، آرتروز بعد از سانحه و آرتریت روماتوئید اشاره کرد.
مراحل این بیماری از مینور تا شدید است و شما در هر مرحله علائم مختلفی را تجربه خواهید کرد، برای درمان نیز میتوان با تغییرفعالیتهای روزانه، استفاده از دارو و برخی موارد دیگر علائم آن را کاهش داد.