آیا داروی فاویپیراویر در درمان کرونا ویروس موثر است؟ معرفی داروی آنفولانزای ژاپنی
جدولیاب، ترجمه: سمیرا فیض آبادی: در این مطلب، توضیحاتی درباره کاربرد داروی ضد ویروس کرونای فاویپیراویر و عوارض داروی فاویپیراویر خواهیم داشت! با ما همراه باشید. براساس نتایج مطالعات آزمایشگاهی بالینی انجام شده بر روی بیماران مبتلا به ویروس کرونا توسط پزشکان چینی در شهرهای ووهان و شنژن در کشور چین، مشخص داده شده است که داروی فاویپیراویر ، داروی ساخته شده توسط ژاپنی ها برای درمان بیماری آنفولانزا (که به نام آویگان نیز شناخته می شود) در کاهش مدت زمان ابتلا به بیماری کووید ۱۹ مؤثر است! همچنین این دارو شرایط ریوی کسانی را که تحت درمان با این دارو قرار گرفته بودند را بهبود بخشید.
به گفته ژانگ شینمین ، مسئول وزارت علوم و فناوری کشور چین، آزمایشی در این راستا در مجموع روی ۳۴۰ بیمار مبتلا به ویروس کرونا انجام شد و از آنجا که این دارو پیش از این نیز برای استفاده در درمان بیماری آنفولانزا ، تأیید شده بود، دارای درجه ایمنی بالایی می باشد. این متخصص چینی در گفتگو با روزنامه گاردین اظهار کرد تست های انجام شده بر روی بیماری مبتلا به بیماری کووید ۱۹ باعث کاهش دوره‌ی زمانی بیماری از ۱۱ روز به ۴ روز شده است که طی آن دوره، تست های بیمار برای رهایی از ویروس کرونا مثبت نشان داده شده بود و همچنین در ۹۱ درصد از بیماران مبتلا به ویروس کرونا که تحت درمان با داروی فاویپیراویر بودند باعث بهبود وضعیت ریه آن ها شده بود.
مطالعات چینی ها در این زمینه و بر روی این دارو تنها تلاش برای آزمایش اثربخشی این دارو در درمان کووید ۱۹ نیست، بلکه ژاپنی ها هم بر روی تاثیرگذاری این دارو در درمان کووید ۱۹ مطالعاتی انجام داده اند. یک منبع خبری متصل به وزات بهداشت کشور ژاپن اظهار داشته است که این دارو به ۷۰ تا ۸۰ نفر از مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ داده شده است و نتایج اولیه نشان داده است کسانی که علائم شدیدتری از ابتلا به ویروس کرونا دارند، داروی فاویپیراویر روی آن ها تاثیری نداشته است، چرا که قبل تر ویروس به مقدار زیادی در بدن آنها تکثیر شده است!
با این وجود می توان گفت داروی فاویپیراویر یک راه درمانی موثر برای کاهش مدت زمان حضور ویروس در بدن در موارد خفیف تر است و در کاهش اثرات آن در بیماران با علامت های متوسط کووید ۱۹ و مقابله با پیشرفت این ویروس در بدن فایده بسیار زیادی دارد.
البته هرگونه تاییدیه ای برای استفاده از داروی فاویپیراویر ، نیاز به آزمایش های بالینی بیشتری دارد و همچنین، تصویب استفاده گسترده از این دارو در هر کشور بایستی از سوی سازمان بهداشت و درمان پزشکی مربوط به آن کشور انجام شود.
داروهای درمانی دیگری هم برای درمان بیماری کووید ۱۹ مورد آزمایش قرار گرفته اند که در مرحله ی آماده سازی و توسعه ی بیشتر هستند! تاکنون هیچ داروی ضد ویروسی مورد تأیید یا تولید خاص برای مقابله با ویروس کرونای جدید قرار نگرفته است. داروی دیگری که علائم نویدبخش اولیه ای را برای درمان این بیماری ویروسی نشان داده است داروی Remadesivir می باشد! داروی Remadesivir ترکیبی است که توسط گروه علمی Gilead ساخته شده است و روزنه ی امیدی است برای ساخت یک داروی ضد ویروس عمومی!
داروی فاویپیراویر چیست؟
داروی فاویپیراویر که به نام T-705 ، Avigan ، یا favilavir نیز شناخته می شود، یک داروی ضد ویروسی است که توسط گروه Toyama Chemical (شرکت فوجی فیلم) که در تولید بسیاری از ضد ویروس های RNA فعالیت دارند، تولید شده است. داروی فاویپیراویر مانند برخی دیگر از داروهای ضد ویروسی تجربی (T-1105 و T-1106)، یک مشتق پیرازیناکاربوکسامید است. در آزمایشاتی که در حیوانات انجام شده است ، فاویپیراویر واکنش هایی مفیدی علیه ویروس‌های آنفلوانزا، ویروس وست نیل ، ویروس تب زرد و همچنین سایر فلاوی ویروس ها ، آرناویروس ها ، بانی ویروس ها و نیز آلفا ویروس ها از خود نشان داده است.
علاوه بر این فاویپیراویر واکنش هایی هم علیه ویروس تب دره ریفت نشان داده شده است. فاویپیراویر در مطالعات حیوانی اثر محدودی در برابر ویروس Zika نشان داده است، اما نسبت به سایر آنتی ویروس ها مانند MK-608 کمتر موثر است. این دارو همچنین اثربخشی خود را در برابر بیماری های هاری نشان داده است، و در بعضی از انسان های آلوده به این ویروس به صورت تجربی مورد استفاده قرار گرفته است.
در سال ۲۰۱۴ میلادی، استفاده از فاویپیراویر در کشور ژاپن برای ممانعت از همه گیری های بیماری آنفولانزا تصویب شد؛ با این حال مشخص نشده است که فاویپیراویر در سلول های اصلی مجاری هوایی انسان موثر است یا خیر! و در مورد اثر آن در درمان بیماری آنفولانزا نیز تردیدهایی وجود دارد. اعتقاد بر این است که هیپوکسانتین گانین فسفریبوسیلیل ترانسفراز (HGPRT) نقش اساسی در فرآیند فعال سازی این دارو دارد. فاویپیراویر سنتز RNA یا DNA را در سلول های پستانداران مهار نمی کند و برای آن ها سمی نیست. لازم به بیان است داروی فاویپیراویر هم به شکل خوراکی (قرص) و هم داخل وریدی (آمپول) موجود است.
برخی تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده بر روی نمونه حیوانی آزمایشگاهی یعنی موش در سال ۲۰۱۴ میلادی نشان داده است که فاویپیراویر ممکن است مقابل ابولا اثربخشی قابل توجهی داشته باشد، اما اثر ۱۰۰ درصدی آن در انسان در برابر بیماری ابولا تائید نشده است. در طی شیوع ویروس ابولا در غرب آفریقا در سال ۲۰۱۴ میلادی ، گزارش شده بود که یک پرستار فرانسوی در لیبریا که مبتلا به بیماری ابولا شده بود، پس از دریافت درمان دوره ای داروی فاویپیراویر بهبود پیدا کرده است! در واقع پس از انجام یک سری آزمایشات مشخص شده است که استفاده از این داروی ضد ویروسی، باعث کاهش میزان مرگ و میر مبتلایان به بیماری ابولا با علائم ضعیف و سطح پایین این ویروس در خون آنها می شود اما هیچ تاثیری روی بیماران با سطح بالای ویروس ابولا نداشته است!
سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره مصرف خودسرانه داروی فاویپیراویر هشدار داد!
کیانوش جهانپور در مصاحبه ای گفت: ” داروی فاویپیراویر تولید داخلی برای مصرف مراکز درمانی تامین و توزیع شده است. دارویی که در بازار آزاد فروش می‌رود، تقلبی و قاچاقی است. هم اکنون داروی فاویپیراویر در ایران تولید می‌شود و بزودی تولید رمدسیویر نیز آغاز می شود. “
