محمد جعفر سلماسی دارنده نخستین مدال المپیک ایران کیست؟

در این مطلب از جدولیاب ، توضیحاتی درباره محمد جعفر سلماسی ، دارنده نخستین مدال المپیک ایران خواهیم داشت! با ما همراه باشید. نخستین حضور کاروان ورزشی ایران در المپیک مربوط به سال ۱۹۰۰ میلادی و بازی‌ های پاریس است که کاروان ورزشی ایران با یک ورزشکار در رشته شمشیربازی در مسابقات شرکت کرد!

دومین دوره حضور ایران در المپیک مربوط به بازی‌ های ۱۹۴۸ میلادی لندن است که کاروان ایران ۳۶ ورزشکار مرد را در رشته‌ های کشتی، تیراندازی، بسکتبال، بوکس و وزنه‌ برداری شرکت داد و با کسب یک مدال برنز توسط جعفر سلماسی در وزنه‌ برداری به کار خود پایان داد! این مدال برنز به عنوان نخستین نشان در وزنه برداری ایران هم به ثبت رسید.

اما شاید این سوال پیش آید که محمد جعفر سلماسی دارنده نخستین مدال المپیک ایران کیست؟

محمد جعفر سلماسی ، وزنه‌ بردار و نخستین مدال‌ آور ورزش ایران در بازی‌ های المپیک (کسب نشان برنز در المپیک ۱۹۴۸ لندن) متولد ۳۱ شهریور ماه سال ۱۲۹۰ شمسی در شهر کاظمین بود. اجداد روحانی وی، سال‌ ها پیش از سلماس عازم کاظمین شده بودند. وی در جنگ جهانی دوم به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد.

او دوره ابتدایی را در مدرسه اخوت، که پدر وی تاسیس کرده بود، گذراند. دوره متوسطه یا دبیرستان را در دو بخش یا دو سیکل و در دو دبیرستان بغداد، به نام‌ های الاعدادیه الکرخیه و الثانویه المرکزیه، به اتمام رساند. سپس در دانشگاه حقوق بغداد ثبت‌ نام کرد؛ ولی پس از مدتی بنا بر دلایلی تحصیلات در این رشته را رها کرد!

محمد سلماسی در هفت سالگی، روزی به تماشای سیرکی در بغداد رفته بود! عملیات نرمشی یکی از سیرک بازان توجه او را جلب کرد و از آن پس شروع به انجام حرکات نرمشی نمود. او در زیرزمین خانه مسکونی خانوادگی، واقع در خیابان الرشید،‌ برای خود یک باشگاه ورزشی کوچک تدارک دید. از هشت سالگی به تمرینات ژیمناستیک در حرکات زمینی پرداخت و بعدها که بزرگ‌ تر شد، وسایل این ورزش را به ساده‌ ترین شکل سفارش داد، که از آن جمله، پارالل، بارفیکس و چند وسیله ساده دیگر بود!

محمد جعفر سلماسی وزنه‌ برداری را در تهران در باشگاه نیرو و راستی که متعلق به منوچهر مهران بود فراگرفت و در کنار رسول رئیسی و محمود نامجو ، پایه‌ گذار نخستین تیم ملی وزنه‌ برداری ایران شد. محمود نامجو در خاطرات خود گفته‌ است که بر اثر دیدن تمرینات محمد جعفر سلماسی به وزنه‌ برداری علاقه‌ مند شده است!

محمد جعفر سلماسی در المپیک لندن ۱۹۴۸ میلادی و در اولین حضور ایران در المپیک، نخستین مدال ایران را در دسته پَر وزن (۶۰ کیلوگرم) به دست آورد. در آن زمان رقابت‌ های وزنه‌ برداری از سه بخش پرس نظامی، یک‌ ضرب و دوضرب تشکیل می‌ شد و محمد جعفر سلماسی در پرس نظامی با مهار وزنه ۱۰۰ کیلویی رکورد المپیک آنتونی ترلازو آمریکایی را ۷٫۵ کیلو ارتقا داد و از رقبا پیش افتاد! اما محمود فیاض مصری با وزنه ۱۰۵ کیلو در یک‌ ضرب و ۱۳۵ کیلو در دوضرب رکورد جهان را با ۳۳۲٫۵ کیلوگرم شکست و قهرمان شد! وزنه‌ بردار کشور ترینیداد و توباگو با مجموع ۳۱۷٫۵ کیلوگرم در جای دوم و محمد جعفر سلماسی با ۹۷٫۵ در یک‌ ضرب و ۱۱۵ در دوضرب و مجموع ۳۱۲٫۵ در جای سوم قرار گرفت.

یکی از علل ناکامی محمد جعفر سلماسی در کسب نشان طلا یا حداقل نقره، ضعف او در حرکت دو ضرب بود. او در حالی که ۱۰۰ کیلو را به راحتی پرس کرد. در حرکت دو ضرفه تا ۱۱۵ کیلوگرم نتوانست بیشتر بردارد و در مقابل وزنه ۱۲۰ کیلوگرمی دو بار با عدم موفقیت روبه‌ رو شد.

محمد جعفر سلماسی ۳ سال بعد در اولین دوره بازی‌ های آسیایی شرکت کرد و با رکورد مجموع ۲۹۷٫۵ کیلو به قهرمانی رسید و در ۳۲ سالگی از تیم ملی وزنه برداری ایران خداحافظی کرد. او کارمند آموزش و پرورش بود و پس از سال‌ ها ابتلا به بیماری دیابت در ۱۱ بهمن ماه سال ۱۳۷۸ شمسی در بیمارستان باهنر تهران درگذشت و در قطعه ۲۲، ردیف ۴، شماره ۶۰ بهشت زهرا دفن شد.