پیام های عاشورا
مهتاب دهقانی
عاشورا حادثهای نبود که در یک نیم روز در سال ۶۱ هجری اتفاق بیفتد و از قبل و بعد خود جدا باشد. هم ریشه در حوادث پیشین و تحولات اجتماعی مسلمانان از زمان رحلت پیامبر اکرم(ص) تا سال ۶۰ هجری داشت و هم پیامدهای آن و آثاری که در فکر و عمل مسلمانان داشته، تا امروز گسترش داشته است و تا دامنه قیامت نیز امتداد خواهدیافت. با آن همه بهره برداریهای حماسی، مبارزاتی، تربیتی و معنوی که تاکنون از قیامکربلا و شهادت اباعبدالله(ع) شده است، به نظر میرسد که غنای محتوایی این نهضت خدایی، بسیار بیشتر از آن است که تاکنون مطرح شده است.
امروزیان و آیندگان پیوسته باید از این کوثر اعیان و یقین بنوشند و سیراب شوند و تشنگان حقیقت ناب را هم سیراب سازد. از این رو با همه کارهایی که تاکنون در شناختن و شناساندن این حماسه ماندگار انجام یافته است، زمینه چنین تلاشهای فرهنگی، هم چنان باقی است و هر زمان به شکلی و در قالبی نوتر، میتوان درسهایی از این حادثه را تدوین کرد و آموخت و نشر داد تا جهان و جانهای حقیقت جو مجذوب جلوهها و زیباییهای این حماسه شوند. انعکاس این درسها میتواند از راههای مختلف انجام شود. تبیین و تحلیل پیامدهای این حماسه یکی از بهترین اقدامها جهت نیل به این منظور است. تاریخ بشر در بردارنده حوادث و رخدادهای فراوانی است، بخشی از این حوادث را قیامهای متعددی تشکیل میدهد که هر کدام خود دارای جریان ویژهای بودند. گاه ممکن است این انقلابها پیامهایی را به نسلهای بعد منتقل نموده باشند اما دیری نپاییده که به تدریج دیگر روحی زنده و موثر نداشتهاند و پس از چندی از اذهان رفتهاند. به کلام دیگر این پیامها با نسلهای بعد و خواسته های آنها نتوانسته اند ارتباط برقرار کنند و یا به نیازهای آنان پاسخ دهند. چنانچه جواهر لعل نهرو راه آزادی ملت خویش (هندیان) را از یوغ استعمارانگلستان – در دوران مبارزات مردم هندوستان با استعمار – پیروی از امام حسین (ع) میداند. اما سؤال اساسی آن است که ما – به عنوان علاقهمندان و پیروان این امام همام- تا چه میزان این پیامها را شناخته و مورد تحلیل و ارزیابی قرار دادهایم؟
لاجرم برخود لازم میدانیم تا برای درک و تبیین موضوع فوق تلاشی کنیم تا ازاین طریق حیات خود و جامعهمان را از حضور روح این ابرمرد همیشه زنده تاریخ عطرآگین نماییم و نسل جوان ما که در دوران حساس و ویژهای به سر میبرد از خطر گمراهی و کجروی نجات یابد.
قرآن کریم نیز به این امر ارزشمند و پرمحتوا اقدام نموده است و از طریق بیان سرگذشت امتهای پیشین و انبیا و اولیای الهی قصد دارد مردم را متنبه نماید و همچنین الگوهای برجسته را به آنها عرضه کند. ضمن این که میتوان از این طریق پیامهای آنها را نیز دریافت.
لذا ضرورت دارد برای دریافت پیام های امام حسین(ع) که خود قرآن ناطق بود، تلاش و سعی وافر به عمل آوریم.