چرا شب یلدا از بقیه شبها طولانی تر است؟
آنها علاوه بر این جشنهای ماهیانه ، در سال ۱۲ روز ، ۱۹فروردین , ۱۳اردیبهشت , ۶خرداد , ۱۳ تیرماه , ۱۷مرداد , ۴ شهریور , ۱۶مهر , ۱۰ ابان، ۹ اذر،۸ و ۱۵ و۲۳ دی ، ۲ بهمن و ۵ اسفند را جشن میگرفتند. آیین هایی دیگری نیز در طول سال برگزار می شد که یکی از این آیین ها شب یلدا است .
دی یا دتوشو که به معنی دادار و آفریدگار است وبه جای واژه اهورامزدا در نامه های اوستایی به کار رفته است . روزهای هشتم و پانزدهم و بیست و سوم هر ماه به نام دی نام گذاری شده که برای تشخیص آنها هر یک را به نام روز بعدش می خوانند .« اورمزد، دی به آذر، دی به مهر، دی به دین »بنابراین در ماه دی چهار روز به نام خدا نامیده و در ماه دی چهار بار جشن دیگان برگزار می شود.
نخستین جشن دیگان در ماه دی ، روز اول دی و شب پیش آن بزرگترین شب سال است که ایرانیان آن را شب چله یا یلدا می نامند . در این شب همه افراد دور هم جمع می شوند و خوراکی ها و میوه هایی مانند انار و هندوانه و خربزه و سیب و به و انگور و آجیل و شیرنی و … می خوردند و با شادی شب اورمزد و دی ماه (شب چله) را می گذرانند .
ایرانیان گاه شب یلدا را تا دمیدن خورشید در دامنهٔ کوه های البرز می گذراندند و برخی در مهرابه ها (نیایشگاه های پیروان آیین مهر) به نیایش مشغول می شدند و که دعای شکرانه نعمت به نام «نی ید» می خواندند تا بر اهریمن پیروز شوند.آنها روز پس از شب یلدا (یکم دی ماه) را خورروز (روز خورشید) و دی گان می نامیدند و در این روز که تعطیلی بود ، استراحت می کردند .
قدمت یلدا
پیشینه یلدا به زمانهای بسیار گذشته برمیگردد و قدمت آن بر اساس گفته های برخی از باستان شناسان و بر اساس کشفیات باستان شناسی به هفت هزار سال پیش بر می گردد اما آنچه به عنوان شب یلدا به رسمیت شناخته شده است به ۵۰۰ سال پیش از میلاد و به زمان داریوش یکم بر می گردد .
شب یلدا در سال ۱۳۹۸ چه روزی است ؟
همانطور که می دانید و در نمناک گفته ایم جشن باستانی شب یلدا هر ساله با اتمام فصل پاییز و آغاز زمستان همراه است و مردم شب سی ام آذر را در کنار هم می گذرانند . یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می شود.
تاریخ دقیق شب یلدا به شمسی
تاریخ دقیق شب یلدا به شمسی سال ۹۸ مصادف با شنبه ۳۰ آذر ماه می باشد.
تاریخ دقیق شب یلدا به میلادی
تاریخ دقیق شب یلدا به میلادی با ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹ مصادف است.
تاریخ دقیق شب یلدا به قمری
تاریخ دقیق شب یلدا به قمری مصادف با ۲۴ربیع الثانی ۱۴۴۱ هجری قمری است.
تفاوت شب یلدا با شب های دیگر از نظر زمانی
طولانی ترین شب سال به این معنا نیست که طول این شب نسبت به شب های دیگر خیلی بلند تر است بلکه گاهی این طولانی بودن به کمتر از یک دقیقه می رسد. طول شب یلدا در مناطق مختلف ایران به علت تفاوت در غروب و طلوع خورشید متفاوت است. غروب خورشید در روز سی ام آذر ساعت ۵۴:۱۶ دقیقه است و طلوع خورشید در اول دی ۱۰ :۷ می باشد .
علت طولانی تر بودن شب یلدا چیست؟
یکی از اتفاقاتی است که انسان هر روز با آن مواجه کوتاه و بلند شدن شب های سال است . ایرانی ها از بسیار قدیم با علم نجوم آشنا بوده اند و با تقسیمات زمان و تفاوت طول شبانه روز و زوایای بین مدارات آشنا بوده و آن را در محاسبات خود لحاظ می کردند.
در اول تیرماه( انقلاب تابستانی ) خورشید از شمال شرقی ترین حالت ممکن طلوع کرده و در شمال غربی ترین حالت ممکن غروب می کند. بعد از آن خورشید کم کم به استوای آسمان نزدیک تر می شود تا در اول مهرماه به اعتدال پاییزی برسد و روی استوای آسمان قرار بگیرد. بعد از اعتدال پاییزی خورشید به سمت جنوب استوای آسمان می رود که برای ساکنان نیمکره شمالی طول روزها کم می شود و خورشید زمان کمتری در آسمان حضور دارد زیرا محل طلوع خورشید هر روز بیشتر به سمت جنوب منحرف می شود که این وضعیت در اول دی ماه به اوج خود می رسد و به آن انقلاب زمستانی می گویند .
در این حالت خورشید در جنوبی ترین نقطه شرق طلوع کرده و در جنوبی ترین نقطه غرب غروب می کند بنابراین طول روز به کمترین مقدار خود می رسد. از آنجایی که خورشید کوتاه ترین مسیر ممکن را طی می کند، در شب انقلاب زمستانی ( شب یلدا ) طول شب به بیشترین مقدار خود می رسد زیرا مدار حرکت زمین با دایره البروج ۲۳/۵ درجه اختلاف دارد و در نقطه انقلاب زمستانی زمین به پایین ترین حد خود و بیشترین اختلاف ۲۳/۵ – درجه با مدار دایره البروج می رسد.
