چرا سلام کردن در اسلام بسیار اهمیت دارد و خداوند به چه کسانی در قرآن سلام کرده است؟

یکی از آداب و سنن اسلامی، سلام کردن به یکدیگر و جواب سلام است که اسلام در این رابطه برنامه های وسیعی دارد به طوری که خداوند در قرآن کریم می فرماید: «وَإِذَا حُیِّیتُم بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَآ أَوْ رُدُّوهَآ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ حَسِیبًا »؛ «و هنگامی که به یکی از شما تحیّت داده شد، پاسخ آن را بهتر بدهید یا لااقل به همان گونه پاسخ دهید که خداوند حساب همه چیز را دارد.»

معنی سلام:
سلام در واژه همان درود فارسی است.« سلام علیکم» یعنی درود بر شما ولی سلام را معانی گوناگونی است تا که با که باشد و چگونه آید؛ بعضی گفته اند« سلام» درود ناپیوسته و منفصل زبانی است در مقابل صلاه که درود متصل و پیوسته قلبی است؛ «ولی بنابر آنچه که گفته شد سلام هم میتواند مستمر و از کنه وجود برآید»

در قرآن ۴۲ دفعه این کلمه در آیات آمده است که معناهای مختلف دارند. سلام یکی از اسم های خدا: «هو الله الذی لا اله به جز هو الملک القدوس السلام…» اوست خدای یکتا که معبودی جز وی نیست فرمان روا منزه از هر عیب و سلامت بخش… در این آیه منظور از سلام این است که با سلام و عافیت برخورد میکند نه با ستیز و جنگ و یا شر و زیان و خداوند هیچگونه ضرری به خلق نمی زند چون سلام است.

خداوند در قرآن به چه کسانی سلام کرده است؟

درصورتی که خداوند سبحان کسی را مورد سلام قرار داد در جهان و آخرت همراه اوست و چه اندک هستند کسانیکه خداوند به آنان سلام نموده است ، همان پیامبران بزرگ الشانی که آیات ذیل در مورد آن ها فرود آمده است:

۱– ابراهیم پیامبر: نخستین کسی که خداوند در قرآن به وی سلام کرده است؛ و سلام علی ابراهیم( صافات/ ۱۰۹) سلام بر ابراهیم، سلامی از ناحیه آن پروردگار جلیل بسوی پیامبری که بزرگ انبیاء الهی است.

۲– نوح پیامبر، پدر دوم آدمیان:سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ( صافات/ ۷۹) سلام بر نوح در بین جهانیان باد!

۳– عیسای مسیح وَسَلَامٌ عَلَیهِ یوْمَ وُلِدَ وَیوْمَ یمُوتُ وَیوْمَ یبْعَثُ حَیا( مریم/ ۱۵) سلام بر وی، آن روز که تولد یافت، و آن روز که می میرد، و آن روز که زنده برانگیخته میشود !( پیامبری که سلام خدا پیوسته همراه اوست.)

۴– موسی و هارون سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ( صافات/ ۱۲۰) سلام بر موسی و هارون

۵- الیاس پیامبر سَلَامٌ عَلَى إِلْ یاسِینَ( صافات/ ۱۳۰) سلام برالیاس

۶- جمیع انبیای عظام وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ( صافات/ ۱۸۱) سلام بر فرستادگان( ورسولان الهی باد) سلامهای دیگری هم در قرآن آمده که عبارتند از:

۷- سلام ملائکه به پیامبران وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِیمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ فَمَا لَبِثَ أَنْ جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِیذٍ( هود/ ۶۹) فرستادگان ما[= ملائکه] برای ابراهیم نوید آوردند؛ گفتند:« سلام!»( وی هم) گفت:« سلام!» و طولی نکشید که گوساله بریانی( برای آن ها) آورد.

۸- سلام ملائکه در بهشت بر اولواالالباب( خرددمندان) و صبر پیشگان … إنّما یتذکّر أولوا الألبـب… سلـم علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدّار( رعد/ ۱۹- ۲۴)
… تنها صاحبان اندیشه خاطرنشان میشوند …( و به آنان میگویند 🙂 سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان! چه نیکوست عاقبت آن سرای جاویدان

۹- سلام نگهبانان بهشت به پرهیزکاران ... أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ( زمر/ ۷۳) و درهای بهشت باز میشود و نگهبانان به آنان میگویند :« سلام بر شما! گوارایتان باد این نعمتها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید!»

ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِینَ( حجر/ ۴۶)( ملائکه به آن ها میگویند 🙂 داخل این باغها شوید با سلامت و امنیت!

۱۰- سلام بر رهپویان وادی هدایت وَالسَّلَامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى( طه/ ۴۷) و درود بر آن کس باد که از هدایت اطاعت میکند !

۱۱- سلام بر دردانه های افرینش و بندگان برگزیده الهی قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِینَ اصْطَفَى آللَّهُ( نمل/ ۵۹) بگو:« حمد مخصوص خداست؛ و سلام بر بندگان برگزیده اش!»

۱۲- سلام بندگان خاص حق بر جاهلان دور از ادب وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا( فرقان/ ۶۳)
بندگان( خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با ارامش و افتاده بر زمین راه می روند؛ و زمانی که جاهلان آن ها را مخاطب سازند( و سخنان نابه‌خردانه گویند)، به آن ها سلام میگویند ( و با بی اعتنایی و بزرگی می گذرند) ؛

۱۳- سلام بر خانواده، از اداب ورود به خانه یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیوتًا غَیرَ بُیوتِکُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِکُمْ خَیرٌ لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ( نور/ ۲۷)
ای افردی که ایمان آورده اید! در منزل هایی غیر از منزل خود وارد نشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن منزل سلام کنید؛ این برای شما بهتر است؛ شاید متذکر شوید!

۱۴- سلام بر شب قدر سَلَامٌ هِی حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ( قدر/ ۵) سلام بر شب قدر تا طلوع فجر! شب قدر، شبى است سرشار از سلامت( و برکت و بخشش)، از شروع تا طلوع سپیده به دلیل آن که هم قرآن در آن نازل شده:إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیلَهِ الْقَدْرِ( قدر/ ۱) ما آن[= قرآن] را در شب قدر نازل کردیم! ؛ و هم ملائکه و روح در آن شب نازل مى گردند: تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَهُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ( قدر/ ۴) فرشتگان و« روح» در آن شب به اجازه پروردگارشان برای( تقدیر) هر کاری نازل میشوند .

اهمیت سلام:

سلام از نظر اسلام بسیار مهم است. براى پى بردن به اهمیّت فوق العاده آن به امور زیر توّجه فرمایید:

۱- در تمام نمازهاى ضروری و مستحب سه بار سلام مى دهیم:
الف) سلامى به پیامبر بزرگ مرتبه اسلام( صلى الله علیه وآله وسلم); اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.

ب) سلامى به خودمان و بندگان صالح خدا; اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَ عَلى عِبادِ اللهِ الصّالِحین.

ج) و سلامى به تمام نمازگزاران; اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.

آرى سلام آن قدر مهم است که تمام نمازها به این سه سلام ختم مى شود.

۲- بهشتیان هنگامى که نزدیک دروازه بهشت مى شوند، ملائکه به استقبالشان آمده و مى گویند:
« سَلَامٌ عَلَیْکمُ بِمَا صَبرَْتمُْ فَنِعْمَ عُقْبىَ الدَّارِ;( ۴) سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان! چه نیکوست سرانجام سراى جاویدان!».

اوّلین جمله ملائکه استقبال کننده سلام است، آن هم بخاطر صبر و استقامتى که بهشتیان در برابر تحریک هاى شیطان و هواى نفس داشتند.

۳- در تمام زیارت نامه ها بر پیامبر( صلى الله علیه وآله وسلم) و امامان و شهدا و مدفونین در آن مکان سلام مى دهیم. مثلا زیارت عاشورا با سلام بر امام حسین(ع)  آغاز مى شود، بعد این سلام گسترش پیدا مى کند و تمام شهداى کربلا را مخاطب قرار مى دهد. آن هم نه یک سلام عادى و براى یک روز، بلکه سلامى مستمر و همیشگى و تا زمانى که روز و شبى موجود است !

۴- سلام بقدرى مهم است که حتّى درصورتی که به نمازگزار سلام کردند ضروری است جواب دهد. البتّه پاسخ سلام نمازگزار باید مانند سلام باشد نه کم تر و نه بیش تر.

۵- جذاب اینکه بهشتیان وقتى به هم مى رسند سخنان لغو و بیهوده نمى گویند، بلکه یادآوری آن ها سلام است. خداوند بلندمرتبه در این مورد مى فرماید:
« لَا یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْوًا وَ لَا تَأْثِیًما إِلَّا قِیلًا سَلَامًا سَلَامًا;( ۵) در آن جا نه لغو و بیهوده اى مى شنوند و نه صحبت های گناه آلود: تنها سخنانى که مى شنوند « سلام» است « سلام».

این امور، و امور دیگر، که از یادآوری آن صرف نظر شد، نشانه اهمیّت فوق العاده سلام است.