زندگینامه کامل آیت الله العظمی سید علی سیستانی
در این مطلب، بیشتر پیرامون زندگینامه کامل آیت الله العظمی سید علی سیستانی ، مرجع تقلید شیعیان و استاد درس خارج فقه و اصول و همچنین از نامورترین شاگردان حوزه درس مرحوم آیت الله العظمی خوئی (قدس سره) توضیح خواهیم داد! با ما همراه باشید. آیت الله العظمی سید علی سیستانی با نام کامل ” سید علی حسینی سیستانی ” متولد ۱۳ مرداد ماه سال ۱۳۰۹ شمسی یا ۹ ماه ربیع الاول سال ۱۳۴۹ قمری در شهر مشهد می باشد.
پدر ایشان، سید محمدباقر از عالمان شیعه و مادر ایشان نیز فرزند سید رضا مهربانی سرابی بود. پدر ایشان به میمنت نام جد خود، ایشان را ” علی ” نام نهاد. جد او سید علی سیستانی، از شاگردان میرزای شیرازی در شهر نجف بود که در سال ۱۳۱۸ قمری به شهر مشهد بازگشت. خاندان ایشان که از سادات حسینی می باشند، در عهد صفوی در شهر اصفهان می زیستند.
علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب ” طبقات اعلام الشیعه ” درباره جد ایشان چنین آورده است: ” وی از شاگردان ملاعلی نهاوندی در شهر نجف اشرف و از شاگردان مجدد شیرازی در شهر سامرا بود؛ و پس از آن در زمره خواص سید اسماعیل صدر در آمد و در حدود سال ۱۳۱۸ قمری به شهر مشهد بازگشت و در آن جا رحل اقامت افکند و با بهره وافری که از دانشِ و پارسایی و صلاح برده بود، به جایگاه بلندی دست یافت. “
سید علی سیستانی ، در پنج سالگی به تعلیم قرآن کریم پرداخت؛ سپس وارد مدرسه دار التعلیم دینی به منظور آموزش علوم دینی شد که در این مدت خوشنویسی را نیز از استاد فن ایشان آموخت. ایشان تحصیلات ابتدایی و مقدماتی خود را در شهر مشهد گذراند و از آغاز سال ۱۳۶۰ قمری، آموختن مقدمات علوم حوزوی را آغاز کرد. ادبیات عرب را از ادیب نیشابوری، شرح لمعه و قوانین را از سید احمد مدرس یزدی، کتاب های سطوح عالی فقه و اصول فقه را از میرزا هاشم قزوینی، دروس فلسفی را از سیف الله ایسی میانجی ، شیخ مجتبی قزوینی و همچنین میرزا مهدی اصفهانی آموخت.
سید علی سیستانی، همچنین در درس خارج میرزا مهدی آشتیانی و میرزا هاشم قزوینی نیز حضور می یافت.
سید علی سیستانی در سال ۱۳۶۸ قمری وارد شهر قم شد و در درس خارج فقه و اصول آیت الله بروجردی حاضر شد. او همچنین در درس سید محمد حجت کوه کمره ای نیز شرکت می کرد. او در این دوران با سید علی بهبهانی، از پیروان مکتب فقهی محقق تهرانی، نامه نگاری هایی درباره ی قبله شناسی داشت و سرانجام سید علی بهبهانی در نامه ای که ۷ ماه رجب سال ۱۳۷۰ قمری به سید علی سیستانی که در آن زمان تنها ۲۱ سال داشت نوشت، او را ” عمده العلماء و نخبه الفقهاء المدققین ” خواند! سید علی سیستانی همواره در بحث اساتید خود، استعداد و هوش فوق العاده ای نشان می داد و برجسته تر از همه همشاگردان بود.
سید علی سیستانی در سال ۱۳۷۱ قمری به شهر نجف رفت و در مدرسه بخارایی ساکن شد و در درس خارج آیت الله خویی و شیخ حسین حلی حضور یافت و علاوه بر حضور طولانی در درس این دو، از مباحث سید محسن حکیم و سید محمود شاهرودی نیز استفاده می کرد. سید علی سیستانی در سال ۱۳۸۰ قمری و در سن ۳۱ سالگی، از دو استاد خود یعنی آیت الله خویی و شیخ حسین حلی، گواهی اجتهاد مطلق دریافت کرد. لازم به بیان است او تنها کسی بود که از شیخ حسین حلی، اجازه اجتهاد مطلق دریافت کرد! آقا بزرگ تهرانی نیز در نوشته ای در سال ۱۳۸۰ قمری، توانمندی سید علی سیستانی را در علم رجال و حدیث، گواهی کرده است.
آیت الله سید علی سیستانی از ۵ ماه جمادی الثانی سال ۱۴۰۹ قمری، به خواست استاد خود آیت الله خویی، امام جماعت مسجد خضرا شد. تا پیش از آن، آیت الله خویی امام جماعت مسجد خضرا بود و به دلیل بیماری، آن را به شاگرد خود واگذار کرد. سید علی سیستانی، تا آخرین جمعه ماه ذی الحجه سال ۱۴۱۴ قمری، و تا پیش از بسته شدن این مسجد از سوی دولت عراق در زمان حکومت صدام حسین، امام جماعت این مسجد بود!
سید علی سیستانی، پس از درگذشت آیت الله خویی در ۸ ماه صفر سال ۱۴۱۳ قمری، به مرجعیت رسید. لازم به بیان است درگذشت سید عبدالاعلی سبزواری و سید محمدرضا گلپایگانی در سال ۱۴۱۴ قمری و همچنین درگذشت محمدعلی اراکی و سید محمد روحانی، بر مقلدان او افزود!
نزدیک بـه ۳۴ سال پیش، آیت الله العظمی سید علی سیستانی، تدریس بحث خارج فقه و اصول و رجال را آغاز کرد و نیز بحث هایی پیرامون مکاسب، طهارت، نماز، خمس و برخی از قواعد فقهی مانند تقیه را به انجام رساند.
علاوه بر این، آیت الله العظمی سید علی سیستانی در طول دهه های گذشته، در بسیاری از حوادث مهم سیاسی و اجتماعی جهان اسلام نقش آفرینی داشته است که از جمله آن ها می توان به :
اقامه نماز بر پیکر آیت الله خویی (براساس سنت های حوزوی، کسی که بر پیکر مرجع درگذشته نماز می گزارد، جانشین اوست) ، مشارکت در تغییر نظام و قوانین کشور عراق پس از حمله نیرو‌های امریکایی به عراق و بر انداختن دولت صدام حسین و مهم تر از همه فراخوان مبارزه با داعش (پس از سقوط شهر موصل در کشور عراق و پیشروی گروه داعش به سوی مرکز و جنوب عراق) و…
در انتها برخی از آثار و تالیفات آیت الله العظمی سید علی سیستانی عبارتند از:
- منهاج الصالحین (حاوی فتاوای سید علی سیستانی در سه جلد که در سال ۱۳۱۵ قمری در شهر قم به چاپ رسید)
- قاعده لا ضرر و لا ضرار (تقریر درس فقه آیت الله العظمی سید علی سیستانی)
- اختلاف الحدیث (تقریرات درس حدیثی آیت الله العظمی سید علی سیستانی)
- العروه الوثقی (در دو جلد و حاوی تعلیقات آیت الله العظمی سید علی سیستانی بر کتاب سید کاظم یزدی)
- الرافد فی علم الاصول (تقریر درس اصول آیت الله العظمی سید علی سیستانی و به تالیف سید منیر سید عدنان القطیفی)
- و…
