ریشه ضرب المثل با سلام و صلوات وارد شدن چیست ؟
اگر ضرب المثل ضرب المثل با سلام و صلوات وارد شدن را شنیده باشید بهتر است ریشه ضرب المثل با سلام و صلوات وارد شدن را نیز بدانید ، داستان جالبی دارد .
ضرب المثل با سلام و صلوات
صَلَوات، ذکری خاص به زبان عربی که رایج ترین شکل آن جمله اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد و به معنای درود بر پیامبر اسلام(ص) و خاندان او است. مسلمانان در تشهد نماز و نیز هنگام شنیدن یا بر زبان آوردن نام حضرت محمد(ص) صلوات می فرستند. آیه ۵۶ سوره احزاب مشهور به آیه صلوات دستور به صلوات داده است. همچنین احادیث بسیاری نیز بر استحباب ذکر صلوات تاکید کرده اند.
صلوات را احترام به پیامبر(ص) و دارای ثواب اخروی و اثرات مثبت دنیوی دانسته اند. صلوات در فرهنگ عام مسلمانانِ بسیاری از کشورها جایگاه ویژ ه ای دارد و مسلمانان به مناسبت های مختلف مانند اظهار شادی در جشن ها یا آغاز کارها از باب تبرک صلوات می فرستند.
با سلام و صلوات وارد شدن یا وارد کردن کنایه از تجلیل و بزرگداشتی است که هنگام ورود شخصیتی ممتاز به مجلس یا شهر و جمعیتی نسبت به آن شخصیت به عمل می آید.
فی المثل می گویند:« فلانی را با سلام و صلوات وارد کردند» یا به اصطلاح دیگر: از فلانی با سلام و صلوات استقبال به عمل آمد.
ریشه ضرب المثل با سلام و صلوات وارد شدن :
اخلاق و عادات و سنن جوامع بشری در احترام به یکدیگر از قدیمترین ایام تاریخی، همیشه متفاوت بوده است، و هم اکنون نیز این احترام متقابل در میان ملل و اقوام جهان به صور و اشکال مختلفه تجلی می کند. بعضیها در موقع برخورد و ملاقات با یکدیگر درود و سلام میگویند. برخی ضمن درود گفتن با یکدیگر دست می دهند که در حال حاضر این سنت و رویه در همه جا و تقریباً تمام کشورهای جهان معمول و متداول است.
هندیها کف دست را به هم میچسبانند و آنها را محاذی صورت نگاه می دارند. ژاپنیها خم می شوند و تعظیم میکنند. بعضی اقوام در خاور دور بینی ها را بهم می مالند و غیره.
در ایران قدیم بر طبق نوشته های مورخین یونانی، احترام به یکدیگر با وضع حاضر تفاوت فاحش داشت.
هردوت درباره اخلاق و عادات ایرانیان قدیم می گوید: «وقتی در کوچه ها به یکدیگر می رسند از کردار آنها می توان دانست که طرفین مساوی اند یا نه؛ زیرا درود با حرف به عمل نمی آید بلکه آنها یکدیگر را می بوسند. اگر یکی از حیث مقام از دیگری پست تر است طرفین صورت یکدیگر را می بوسند؛ و هر گاه طرفی از طرف دیگر خیلی پست تر باشد به زانو درآمده پای طرف دیگر را می بوسد.»
استرابون در این زمینه چنین گفته است: «اگر آشنایانی که از حیث مقام مساوی اند به یکدیگر برسند، یکدیگر را میبوسند و هر گاه مساوی نباشند بزرگتر صورت خود را پیش می برد و طرف دیگر هم همین کار را می کند، ولی نسبت به اشخاص پست فقط بدن را خم می کنند.»
اما در ایران بعد از اسلام احترام به یکدیگر از عمل به حرف تغییر شکل داد و با گفتن سلام یا سلام علیکم از طرف کوچکتر نسبت به بزرگتر احترام به عمل می آید.
تا قبل از انقلاب مشروطیت ایران هر گاه شخصیت ممتاز و عالی مقامی وارد مجلس یا مسجد یا جمعیتی می شد مردم به منظور تجلیل و تعظیم به صدای بلند صلوات می فرستادند.
به قول شادوران عبدالله مستوفی:
«… دست زدن و زنده باد گفتن از مستحدثانی است که با مشروطه به ایران آمده است و این تظاهرها بیشتر برای شاه و علما می شد. حتی در دوره مظفرالدین شاه چون قدری تجدد به واسطه مدارس جدید وارد اجتماعات شده بود، صلوات هم نمی فرستادند و مؤدب در معبر شاه می ایستادند. بعضی که می خواستند در شاه دوستی تظاهری کرده باشند، تعظیم می کردند. این تعظیمها هم اکثر از اشخاصی بود که شاه آنها را می شناخت و عامه مردم بی سرو صدا و بی تظاهر بودند، ولی در مورد علما چون متولیها و حول و حوش آنها با جمله های ” حق پدر و مارش را بیامرزد که یک صلوات بلند ختم کند، لال نمیری صلوات دوم را بلندتر بفرست، از شفاعت پیغمبر محروم نشوی سومی را بلندتر بفرست” از مردم صلوات مطالبه می کردند؛ و ورود آنها سر و صدای بیشتری داشت.
از شرح مقدمه بالا اینطور استنباط گردید که سلام کردن اختصاص به افراد آشنا و معمولی دارد. صلوات فرستادن تا قبل از مشروطه برای تجلیل از ورود شخصیتهای مشهور و ممتاز به مجلس یا شهر به عمل می آمد ولی سلام و صلوات از مستحدثات بعد از مشروطیت است که افراد زیرک و موقع شناس از آن برای مقاصد سیاسی در مجالس و مجامع بهره برداری می کردند. در حال حاضر تجلیل و احترام با سلام و صلوات کمتر معمول است و تنها در مجالس عزاداری و روضه خوانی از علما و روحانیون – بعضاً – به عمل می آید. ولی چون این عبارت رفته رفته به صورت ضرب المثل درآمده، لذا معنی و مفهوم مجازی آن در زمان حال به منظور نمایاندن تجلیل و احترام از رجال و شخصیتهای سیاسی و اجتماعی بکار می رود.
اهمیت و فضیلت صلوات
بنابر برخی روایات، انبیای پیش از حضرت محمد(ص) نیز ذکر صلوات را به کار می برده اند. به نقلی، صلوات در ترفیع درجات معنوی حضرت ابراهیم(ع) موثر بوده است. از پیامبر اکرم(ص) نقل است که «هر کس بر من صلوات بفرستد، فرشتگان بر او صلوات می فرستند کم یا زیاد؛ به همان اندازه که او می فرستد.» بنابر برخی روایات از جمله روایتی از امام رضا(ع)صلوات در محو گناهان موثر است.
بیشتر بخوانید :
ضرب المثل های ایلامی همراه با معنی و کاربرد آنها
