قانون وراثت چیست؟
جدول یاب ، محمد سیمری : تمام موجودات زنده، از نباتات گرفته تا ماهی ها، حیوان و انسان همگی آن ها ضمن آن که شبیه والدین خود می باشند، و از لحاظی هم با آن ها فرق دارند. به عنوان مثال، کودکی را در نظر می گیریم؛ این کودک از لحاظ ظاهری احتمالا شبیه به یکی از والدین خود می باشد و ضمنا از لحاظ باطنی نیز از خصوصیات هر کدام از والدین خود را نیز به دست می آورد.
دلیل این امر آن است که پدر و مادر، قسمتی از خصوصیات شخصی خود را به فرزندان خود منتقل می نمایند. یعنی، در حقیقت فرزندان این خصوصیت را از پدر و مادر خود به ارث می برند، این مسئله “قانون وراثت” نام دارد. بنابراین “قانون وراثت” عبارت است از مطالعه ی چگونگی انتقال خصوصیات والدین به فرزندان.
عامل وراثت “ژن” نام دارد؛ “ژن” ها ذرات بسیار کوچکی هستند که در مرکز یا هسته ی سلول های نر و ماده وجود دارند. در مرکز هر سلول، رشته های بسیار ظریف و نازک و طویلی وجود دارد که آن ها “کروموزوم” نامیده اند.
“کروموزوم” ها ناقل ژن ها می باشند؛ چون “کروموزم” ها جفت جفت هستند، بنابراین ژن ها هم جفت جفت می باشند. یک “کروموزوم” صدها هزار جفت “ژن” در خود دارد و هر جفت “ژن” نیز یک یا چند خصوصیت “ارگانیزم” را در اختیار خود گرفته است. این خصوصیات عبارتند از رنگ مو، شکل دماغ و تا اندازه ی بدن و…
وراثت قوانین گوناگونی دارد؛ یعنی این که عمل توارث به راه های مختلف و معینی انجام می پذیرد! برای مثال، هر خصوصیتی که از پدر و مادر به فرزندان می رسد، عامل آن یک “ژن” است! هر “ژن” خود به گونه ای مستقل و آزاد وارد عمل می شود. بنابراین، می توان این طور بیان نمود که هر گاه یک خصوصیت از والدین به فرزندان انتقال می یابد، دیگر خصوصیات هم از همان منشا به ارث برده می شوند.
به هر حال “ژن” ها هیچ گونه ارتباطی با یکدیگر ندارند! برخی از “ژن” ها خصوصیات نیرومند و قوی تری و برخی دیگر ویژی های ضعیف تری را به نسل دیگر منقل می سازند! به عنوان مثال، “ژن” موی مجعد قوی تر از “ژن” موی صاف می باشد. از این لحاظ، اگر پدر و مادر هر دو دارای موی مجعد باشند، موی فرزند آن ها نیز مجعد خواهد شد! اما اگر پدر و مادر دارای “ژنی” ضعیف تر باشند، موی فرزند آن ها نیز صاف خواهد شد.
دانشمندان، کلیه ی خصوصیات یک فرد مانند چشم، مو و پوست و… را مورد تحقیق و مطالعه قرار می دهند و از روی مطالب به دست آمده، ویژگی های وراثتی افرادی که تاریخچه ی خانوادگی آن ها تا چندین نسل معلوم و مشخص است پی برده و آن را مشخص و معلوم می سازند.
