چگونه مس به دست می آید؟
محمد سیمری ، اختصاصی جدول یاب : مس یکی از فراوان ترین و مفیدترین فلزات است. مس در طبیعت به دو شکل “مس آزاد” یا همان مس خالص و همچنین در ترکیب با فلزات دیگر به صورت سنگ مس یافت می شود! تعداد سنگ های فلز که دارای مس هستند، به ۱۶۰ نوع می رسد.
تقریبا نیمی از ذخیره ی مس جهان در کانی زرد رنگ درخشانی به نام “کالکو پیریت” یا “پیریت مس” نهفته است! این سنگ معدنی، ترکیبی است از مس و آهن و گوگرد و همچنین ۵/۳۴ درصد مس دارد! یکی از غنی ترین سنگ های معدنی مس، کالکوسیت خاکستری تیره است که نزدیک به ۸۰ درصد مس دارد.
نخستین گام در تصفیه ی سنگ مس، خرد کردن و همچنین تبدیل آن به پودری بسیار نرم است. پودر نرم مس، در گام دوم، در مخزن های شناورسازی ریخته شده و شسته می شوند. این مخزن ها را با آب پر می کنند و در بالای هر کدام لایه ای از یک ماده ی روغنی می ریزند! از انتهای مخزن ها، هوای فشرده را داخل می کنند!
هوا و روغن، در بالای آب، لایه ی ضخیمی از کف تشکیل می دهند و سنگ ریزه های فلزدار به این لایه می چسبند! گام بعدی، تشویه یا حرارت دادن سنگ مس برای سوزاندن گوگرد است.
پس از جداسازی گوگرد، سنگ معدن باقیمانده را ذوب می کنند و از مراحل شیمیایی می گذرانند تا آهن موجود در آن نیز جدا شود. سرانجام، سنگ معدن به یک دستگاه مبدل فرستاده می شود تا در آنجا هوایی که از میان فلز مذاب به درون فرستاده می شود، بخش بزرگی از ناخالصی های باقیمانده را می سوزاند و از میان می برد.
پس از این مرحله، فلز به شکل مس پوسته پوسته ظاهر می شود و تقریبا تا ۹۸ درصد مس خالص است. مس پوسته پوسته باز بایستی تصفیه شود تا در صنایع قابل استفاده گردد. این تصفیه غالبا با روش برقی انجام می گیرد! محصول نهایی تقریبا تا ۹/۹۹ درصد مس خالص است.
مس، احتمالا یکی از نخستین فلزات مورد استفاده ی انسان بوده است، زیرا به شکل فلز خالص و مخلوط یا ترکیب نشده با فلزات دیگر نیز یافت می شده است.
