ریشه یابی و تاریخچه استان مرکزی
جدول یاب ، محمد سیمری : استان مرکزی به مرکزیت شهر اراک، یکی از استان های صنعتی ایران به شمار می آید که تقریبا در مرکز سرزمین ایران واقع شده است. استان مرکزی، معروف به پایتخت صنعتی ایران چیزی در حدود ۲ درصد از مساحت کل کشور ایران را به خود اختصاص داده است.
استان مرکزی از حدود شمال به استان تهران و استان قزوین، از حدود غرب به استان همدان، از حدود جنوب به استان لرستان و استان اصفهان و از حدود شرق به استان تهران، استان قم و استان اصفهان محدود است. جالب است بدانید این استان در بین دو رشته کوه البرز و زاگرس واقع شده است! استان مرکزی به عنوان چهار راهی است که استان های غربی، استان های شرقی، استان های شمالی و استان های جنوبی را به یکدیگر متصل می کند.
قدمت استان مرکزی به هزاره ی دوم و سوم قبل از میلاد باز می گردد. توجه داشته باشید استان مرکزی در هزاره ی اول قبل از میلاد، جزو ایالات ماد بزرگ بود و تمام قسمت مرکزی و غربی سرزمین ایران در داخل این استان قرار داشت و از کانون های قدیم استقرار در فلات سرزمین ایران بوده است.
در زمان سلوکیان، این منطقه، به ویژه قسمت شمالی آن یعنی دهستان خورهه، مورد توجه حکام یونانی آن دوره قرار گرفت. وجود آثار باستانی باقی مانده از این دوران در خورهه، بیانگر این اتفاق است.
استان مرکزی دارای ۸ شهرستان، ۱۵ بخش، ۱۹ شهر، ۶۰ دهستان و همچنین ۱۳۹۴ آبادی دارای سکنه و ۴۶ آبادی خالی از سکنه است. شهر اراک کمتر از دو قرن پیش در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار ایجاد شد. در چند دهه ی اخیر با توسعه ی شبکه ی راه آهن و همچنین احداث کارخانجات مختلف، به مرور چهره این استان عوض شد و پس از انجام تقسیمات جدید کشوری و ایجاد استان تهران و استان مرکزی، این استان در سال ۱۳۵۶ شمسی به مرکزیت شهر اراک به وجود آمد.
استان مرکزی تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ از مهاجرپذیرترین استان های کشور ایران بود. لازم به بیان است بخش های خدمات، صنعت و کشاورزی پایه های اقتصاد استان را تشکیل می دهند.
درباره ریشه یابی نام استان مرکزی بد نیست بدانید شهر اراک، از سده ی دوم اسلامی ناحیه ی میان همدان، ری و اصفهان ” عراق ” نامیده می شده است؛ که بعدها برای تمایز با عراق عرب آن را ” عراق عجم ” نامیدند!
دقت داشته باشید ” عَراق “، معرب اراک است.
