درباره ستاره دنباله دار هالی چه می دانید؟
محمد سیمری ؛ اختصاصی جدول یاب
ستاره، جرمی آسمانی است که دارای منبع انرژی می باشد؛ هر ستاره هنگامی که انرژی یا در اصطلاح نور پخش می کند، مقداری از ماده ی خویش را مصرف می کند. انرژی ای که به صورت امواج الکترومغناطیسی پخش می شود! در توضیح بهتر و دقیق تر می توان گفت ستارگان، گوی های بزرگی از گاز بسیار گرم هستند که به واسطه ی نور خود می درخشند.
جال است بدانید یک ستاره، همیشگی نیست! یعنی روزی به دنیا می آید و روزی هم از دنیا خواهد رفت. دانستن این نکته خالی از لطف نیست که چندین ستاره به اتفاق یکدیگر در ابرهای غبار و گاز متولد می شوند! این فرآیند زمانی آغاز می شود که چگالی منطقه ای از ابر افزایش می یابد. یک ستاره دارای مراحل مختلف جنینی، کودکی، جوانی و پیری است.
در سطح یک ستاره، دمای هزاران درجه ای را می توان تجربه کرد و در داخل آن نیز، دما بسیار بیشتر خواهد بود! دقت داشته باشید در این دماها، هیچ ماده ای نمی تواند به صورت های جامد و یا مایع وجود داشته باشد.
ستارگان در فضا حرکت می کنند؛ اما حرکت آن ها به آسانی مشهود نیست! برای نمونه در طول یک سال، هیچ تغییری را در وضعیت نسبی آن ها نمی توان ردیابی کرد! حتی در طول هزار سال نیز حرکت قابل ملاحظه ای در آن ها را نمی توان دریافت!
ستاره دنباله دار چیست؟
در این بین، مفهومی به نام “ستاره دنباله دار” وجود دارد. هر ستاره دنباله دار، هسته ای متشکل از یخ و غبار موسوم به گلوله ی برفی کثیف، دارد! هسته ای که پهنای آن حدود ۲۰ کیلومتر می باشد! ستاره دنباله دار، یک جرم آسمانی حاوی یخ، دی اکسید کربن، آمونیاک و همچنین متان به شمار می آید.
در سال ۲۰۱۱ میلادی عده ای از دانشمندان این نکته را کشف کردند که آب تشکیل دهنده ی ستاره دنباله دار، نوعی ترکیب شیمیایی بسیار شبیه به آب اقیانوس های سطح کره ی زمین است! برخی از این دانشمندان می گویند ممکن است میلیاردها سال پیش، آب و برخی مواد آلی توسط همین ستاره های دنباله دار به کره ی زمین آورده شده باشند و کره ی زمین را به محلی برای زندگی کردن تبدیل کرده باشند!
علاوه بر این، اندازه و شکل ستاره های دنباله دار، متفاوت است! اما همه ی آن ها شکلی نامنظم دارند و به همین علت تنها ۴ درصد از نوری را که به آن ها تابیده می شود می توانند منعکس نمایند.
جالب است بدانید هنگامی که ستاره دنباله دار به خورشید نزدیک می شود، هسته ی آن تبخیر می شود و سری درخشان و دنباله ای طولانی از آن شکل می گیرد.
جالب است بدانید تاکنون ۴۰۰۰ ستاره دنباله دار توسط ستاره شناسان و محققان علم نجوم کشف شده است! که البته شواهد نشان می دهد این رقم ممکن است به صدها میلیون ستاره هم برسد؛ عددی قابل تامل و ارزشمند. مدار بعضی از ستاره های دنباله دار به شکل بیضی است و همچنین آن ها در یک دوره ی زمانی مشخص و معین به دور خورشید در گردش هستند! دقت داشته باشید شما می توانید این ستاره های دنباله دار را در دوره های زمانی مشخص و معینی در آسمان مشاهده نمایید.
برای نمونه یکی از معروف ترین ستاره های دنباله دار، ستاره دنباله دار “هالی” است. ستاره دنباله داری با دوره ی تناوب ۷۶ سال که از زمان “ادموند هالی” که هم عصر نیوتون بوده است، تاکنون رصد شده است! تعجب بر انگیز است دوره ی تناوب برخی از ستاره های دنباله دار به چند صد سال و حتی چند هزار سال نیز می رسد!
هنگامی که یک ستاره دنباله دار به خورشید نزدیک تر می شود، دم درخشانی در امتداد آن و در جهت مخالف خورشید گسترش می یابد! رنگ این دنباله ها با چشم غیر مسلح نیز قابل تشخیص نمی باشد. دقت داشته باشید در فاصله ای زیاد از خورشید، هسته ستاره دنباله دار، سرد و مواد داخل آن نیز منجمد می باشد. به همین دلیل وقتی که یک ستاره دنباله دار از خورشید دور می شود، دم آن از بین می رود و فقط مواد سرد و سخت درون هسته باقی می مانند!
لازم به بیان این نکته است که دنباله ی یک ستاره دنباله دار بسیار طولانی است! برای نمونه ستاره ی دنباله دار عظیمی که در سال ۱۸۴۳ میلادی دیده شده بود، دارای دنباله ای به طول ۳۳۰ میلیون کیلومتر بود!
