تاریخچه پیدایش و گسترش قهوه | قهوه خانه یعنی چه؟

جدول یاب ، ترجمه: زهره زرگر : هیچ کس دقیقا نمی داند که قهوه، چگونه و در چه زمانی کشف شد اما افسانه های زیادی در مورد پیدایش قهوه وجود دارد که دانستن آنها خالی از لطف نیست.

قهوه هایی که در سراسر جهان رشد کرده اند، می توانند میراث خود را به جنگل های باستانی قهوه در فلات اتیوپی نسبت دهند. افسانه ی اتیوپی می گوید: در آنجا چوپانی به نام کالدی “Kaldi” که بزهای کوهی اش را به چرا می برد، ابتدا این دانه ی محبوب را کشف کرد.

داستان این است که کالدی بعد از آنکه میوه ی درخت را چید و خورد این دانه دوست داشتنی را کشف کرد. بزهای او بعد خوردن این دانه ها آنقدر انرژی گرفتند که نمی خواستند شب بخوابند. کالدی کشف خود را به رئیس صومعه ی شهر نشان داد. رئیس صومعه بعد از خوردن آن دانه های عجیب دریافت که کل ساعات عبادتش را با هوشیاری کامل گذرانده است. رئیس صومعه این کشف را با دیگر راهبان به اشتراک گذاشت و دیری نپایید که خبر این دانه ی انرژی زا گسترش یافت. به محض آنکه این خبر به شرق و قهوه به عربستان رسید، سفر اعجاب انگیز این دانه به سراسر جهان آغاز شد.

شبه جزیره  عربی

کاشت و تجارت قهوه در شبه جزیره ی عربستان آغاز شد. در قرن پانزدهم میلادی، قهوه در منطقه ی یمن و در قرن شانزدهم میلادی، در ایران، ترکیه، مصر و سوریه گسترش پیدا کرد. قهوه نه تنها در خانه ها مورد استقبال قرار گرفته بود، بلکه درمکان هایی که  “قهوه خانه” نامیده می شد، در سراسر خاورمیانه محبوبیت پیدا کرد. این محبوبیت بی مانند بود و مردم قبل از انجام هرگونه فعالیتی به این قهوه خانه ها مراجعه می کردند. قهوه خانه تنها مکانی برای قهوه نوشیدن نبود، خیلی زود این مکان ها به مکانی برای گفتگو، بازیِ شطرنج، گوش دادن به اخبار روز و تماشا کردن انواع نمایش ها تبدیل شدند. قهوه خانه ها به یک مرکز مهم تبادل اطلاعات تبدیل شدند که اغلب آنها را “مدرسه ی عقلا” می نامیدند. با وجود هزاران زائر به شهر مکه، خیلی زود خبر این نوشیدنی عربی به سراسر جهان گسترش یافت.

ورود قهوه به اروپا

مسافرانی که به خاور نزدیک سفر می کردند، با خود افسانه ای از یک نوشیدنی سیاه و عجیب به کشورشان می بردند. در قرن بیستم قهوه راهی اروپا شد و در سراسر قاره محبوبیت پیدا کرد. برخی مردم، به این نوشیدنی با بد گمانی یا ترس واکنش نشان دادند و آن را “اختراع تلخ شیطان” نامیدند. روحانیِ محلی، وقتی به ونیز آمد، قهوه را محکوم کرد. این بحث چنان بزرگ بود که پاپ گِلِمِنس هشتم درخواست مداخله کرد. او قبل از تصمیم گیری در مورد این نوشیدنی خواست که آن را بچشد و این چشیدن چنان او را ارضا کرد که پاپ را مجبور کرد، آن را بپذیرد. با وجود این مجادلات، قهوه خانه ها به سرعت به مراکز فعالیت های اجتماعی و ارتباطات در شهر های بزرگ انگستان، اتریش، فرانسه، آلمان و هلند تبدیل شدند. در انگستان “دانشگاه های پِنی” به وجود آمدند. به این دلیل که با یک پنی می توانستند در دانشگاه یک فنجان قهوه بخورند و در مکالمات مهم شرکت کنند. قهوه به سرعت جایگزین نوشیدنی هایی مانند نوشابه و آبجو و شراب شد و در میز صبحانه نیز جای گرفت. آن هایی که قهوه را به جای نوشیدنی های الکلی می نوشیدند روزشان را پر انرژی تر می گذراندند و برایشان جالب بود که کیفیت کارشان بهبود پیدا کرده است.

ظهور قهوه در آمریکا

در سال ۱۷۱۴ شهردار آمستردام یک نهال قهوه به لویی چهاردهم، پادشاه فرانسه هدیه داد. پادشاه دستور داد که این نهال را در باغ نباتات کاخش در پاریس بکارند. در سال ۱۷۲۳ افسر جوان نیروی دریایی، “Gabriel de Clieu” نهال این درخت را در سفری چالش برانگیز، با آب و هوایی کاملا وحشتناک و روبرویی با دزدان دریایی و اتفاقات گوناگون، توانست این نهال را با سلامت کامل به “مارتینیک” برساند. این گیاه بعد از کاشته شدن توانست با ظهور ۱۸ میلیون درخت قهوه ۵۰ سال آینده ی این منطقه را تضمین کند. باورکردنی نیست که این نهال پدر همه ی درختان قهوه در سراسر دریای کارائیب، آمریکای جنوبی و مرکزی است. قهوه ی معروف برزیلی وجود خود را مدیون “Francisco de Mello Palheta” است که توسط امپراطور گویان به فرانسه فرستاده شد و نهال قهوه را به برزیل آورد. سازمان تبلیغات و مسافران این مناطق، بازرگانان و استعمارگران به انتقال دانه به سراسر جهان ادامه دادند و درختان قهوه در همه جا کاشته شدند. امروزه قهوه بعد از نفت خام، رایج ترین کالا در جهان است.

منبع:  ncausa